'In de tijd van de Romeinen was het christendom revolutionair'

De Waele zat in De Ongelooflijke Podcast samen met vaste gast, voormalig theoloog des vaderlands Stefan Paas.

"Achter de grote groei van het Romeinse rijk ging een grote wreedheid schuil, en daarom is het zo bijzonder dat het christendom er voet aan de grond kreeg", vertelt Paas. "Niet alleen het Colosseum, waar men elkaar tot de dood toe bevocht. Het gebeurde op alle niveaus. Er werd op een heel wrede manier naar de armen en zwakkeren gekeken. Liefdadigheid bestond bijna niet in die tijd."

De Waele, bevestigt dat. "Je ziet bijvoorbeeld dat de slaven in die tijd als een soort huisdieren werden gezien. Maar ook hoe men in die tijd met kinderen omging. Je kon het te vondeling leggen voor een deur, of op de vuilnisbelt. Daar werd helemaal niet raar naar gekeken."

Ook veel bekende filosofen deelden de mening van die tijd. "Zo vond Aristoteles bijvoorbeeld dat het niet de bedoeling moest zijn dat gehandicapte kinderen konden opgroeien: daar moest je je van ontdoen", vertelt De Waele. "Er waren wel een paar filosofen die tegen kindermoord waren, maar die hadden maar een kleine aanhang. Men zag de kinderen als plantjes, die je kon weggooien."

'Christendom was revolutionair'

De opkomende joods-christelijke religie stond daar recht tegenover, vertelt De Waele. "Voor de Joden en Christenen was het een gebod om juist om te zien naar de naaste. Als je als niet-christelijke filosoof goedaardig was, kon je ook wel mensen helpen. Maar dat was voor de eigen eer: je steeg erdoor in aanzien. En als je er geen zin meer in had, stopte je ermee. Voor joden en christenen was het heel anders: voor hen was het God Zelf die ze opdroeg om naar elkaar om te zien. Het was niet vrijblijvend."

Hoe kan het dat het christendom, waarvan het gedachtegoed haaks staat op de cultuur van die tijd, voeten aan de grond kreeg in het Romeinse rijk? "Dat kwam omdat zij déden waar ze over dachten", vertelt theoloog Stefan Paas. "Mijn theorie is, als je wil dat jouw overtuiging door de geschiedenis heen blijft bestaan, kun je er niet alleen een boek over schrijven. Dan moet je het ook uitdragen."