Geschiedenis
VPRO

Waar komt dat romantische beeld van de boer vandaan?

foto: David Teniers II
  1. Nieuwschevron right
  2. Waar komt dat romantische beeld van de boer vandaan?

'Trots op de boer' is een leus die geregeld terug te vinden valt op de spandoeken bij de protesten tegen het stikstofbeleid. Het romantische beeld van de boer als onbedorven eerlijke sterveling, die overvraagd en gepiepeld door de machthebbers dapper voortploegt, wordt telkens ingezet. Door de agrarische sector zelf en door haar politieke vrienden als de BBB. Maar waar komt dat romantische beeld van de boer vandaan? En waarom voelen juist nu, vlak voor de verkiezingen, zoveel mensen zich er door aangesproken. Cultuurhistoricus Gerard Rooijakkers en literatuurwetenschapper Esther Peeren leggen het uit in OVT.

boerenprotest OVT

Boerderijtje spelen

Literatuurwetenschapper Esther Peeren stelt dat het romantische beeld van de boer een eeuwenoude idylle is die teruggaat tot de Griekse en Latijnse oudheid. "En ook toen al was het niet gebaseerd op de realiteit," vertelt ze. "Ook toen al was het eigenlijk een fantasie voor mensen die in de steden woonden. En die dachten van, oh, ergens moet het leven beter zijn. En dat betere leven werd dan gelokaliseerd buiten de steden, op het platteland. En dat is eigenlijk altijd zo gebleven."

Dat die idylle ook vandaag de dag ver van de werkelijkheid af staat, is bijvoorbeeld terug te zien in de inrichting van menig museumboerderij. Die boerderijen schetsen volgens cultuurhistoricus Gerard Rooijakkers namelijk een "arcadisch romantisch beeld" van het boerenleven. "Ik noem dat altijd boerderijtje spelen, want het heeft eigenlijk met de praktische historische werkelijkheid niets van doen."

Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.

Ot en Sien

Volgens Rooijakkers worden bijvoorbeeld de schaalvergrotingen van de jaren ’50 zelden tot niet meegenomen in dit soort musea. "Sterker nog, als een boerderij getransformeerd wordt naar een museumboerderij, dan worden al die zaken eruit gesloopt om het terug te brengen naar een beeld van Ot en Sien."

Heel vertrouwd

De kern van die idylle bestaat volgens Peeren uit het idee dat de tijd op het platteland stil staat, dat de boeren een geïsoleerd leven leiden, ver weg van de veranderende buitenwereld en dat het leven onverstoord, van generatie op generatie kan worden doorgegeven. "Het is een heel vertrouwd, heel comfortabel idee," schetst Peeren. "Dat is denk ik waarom zoveel mensen daar een soort verlangen naar hebben."

Niets missen van OVT?

Hou dan de website van OVT in de gaten, abonneer je op de podcast, of volg het programma via Facebook en Twitter.

Ster advertentie
Ster advertentie