Geschiedenis
VPRO

'Bij de eerste Amsterdamse Canal Parade ging het vooral over de vraag: hoe bloot zal het zijn?'

foto: ANP
  1. Nieuwschevron right
  2. 'Bij de eerste Amsterdamse Canal Parade ging het vooral over de vraag: hoe bloot zal het zijn?'

Gisteren vond in de Amsterdamse grachten voor de 29e keer de Amsterdam Canal Parade plaats. Vandaag is de laatste dag van de Pride Maand. Journalist Michiel Klaassen schrijft een boek over de geschiedenis van de Pride en vertelt erover in het VPRO-geschiedenisprogramma OVT. "De grote vraag was destijds: Hoe bloot zal het zijn? En: kan ik mijn kinderen er wel mee naartoe nemen? Deelnemers moesten zelfs een kuisheidsverklaring tekenen."

Video niet beschikbaar

In Nederland zie je dat er twee soorten manifestaties zijn, wat in het buitenland één viering is, vertelt Klaassen. Al sinds 1977 is er Roze Zaterdag, de eerste homomanifestatie. Roze Zaterdag kwam uit de vrouwenbeweging en er waren ook veel lesbische vrouwen aanwezig. Het was een protest tegen Anita Bryant, de invloedrijke Amerikaanse die ageerde tegen homorechten in de Verenigde Staten. Michiel Klaassen: "Dat heeft de homorechtenbeweging enorm veel tractie gegeven omdat er opeens een antagonist was op wie we ons op konden richten."

Twee jaar later was er in Roermond op Paaszaterdag een demonstratie, gericht tegen bisschop Gijssen, 'Gijssen, flikker op'. Aanleiding was dat de bisschop had gezegd dat hij de communie zou weigeren aan homoseksuelen. Na een derde manifestatie in Amsterdam is de jaarlijkse traditie van Roze Zaterdag begonnen zoals die nog altijd bestaat.

In de jaren ’90 komt er een echt Pride, zoals die ook in andere landen plaatsvindt. Anders dan in andere landen is het hier gestart door een bedrijvenbelangenvereniging, Gay Business Amsterdam, en niet vanuit een linkse activistische hoek. Spil in die organisatie was wiskundedocent Siep de Haan. Het moest een groot feest worden. Michiel Klaassen: "De Haan heeft toen ook in een interview met de Gay-krant gezegd: Het is geen manifestatie. En dat was bewust, want ze wilden het COC die de Roze Zaterdag had in juni, niet voor de voeten lopen."

In 1996 kwam de eerste botenparade. De bedrijven die meededen waren lokale kroegen, zegt Klaassen. "Niet de multinationals die nu ook meevaren." En vertelt Klaassen: "De grote vraag was destijds: Hoe bloot zal het zijn? Kan ik mijn kinderen er wel mee naartoe nemen? Deelnemers moesten zelfs een kuisheidsverklaring tekenen."

Die kuisheidsverklaring was een respons op de EuroPride van 1994, een rondreizende Pride die ook Amsterdam had aangedaan, vertelt Klaassen. "Daar stonden dames van een lesbisch SM-collectief. En die waren daar nogal hardhandig bezig om de liefde te bedrijven, om het zo maar te zeggen."

Over de kuisheidsverklaring was veel te doen want er stond ook in dat je geen seks met kinderen of dieren mocht hebben. "Ja, dat je denkt, wat voor beeld hebben jullie van deze mensen?"

Niets missen van OVT?

Je hoort OVT elke zondagochtend om 10.00 uur op NPO Radio 1. Herbeluister alle afleveringen in je favoriete podcastapp. Wil je van alles op de hoogte blijven? Hou dan de website van OVT in de gaten of volg het programma via Facebook en Bluesky!

Ster advertentie
Ster advertentie