'Dit zijn de Bonny en Clyde van de zwarte emancipatie'

Ze gingen in de jaren '30 om met de grote intellectuelen van die tijd. Ze waren communisten. Ze vochten voor gelijkwaardigheid op vier continenten. Hun namen zijn Otto en Hermina Huiswoud. Een powerkoppel met een ongelofelijk verhaal van passie en betrokkenheid. Otto Huiswoud werd in 1893 geboren in Paramaribo, 30 jaar na de afschaffing van de slavernij.

Otto was reislustig. In de jaren '10 van de vorige eeuw ging hij op de grote vaart aan de slag als matroos. Ontevreden over de werkomstandigheden aan boord stapte hij in New York af. Deze beslissing veranderde zijn leven. De wijk Harlem is op dat moment het brandpunt van de zwarte emancipatie, genaamd Harlem Renaissance. Intellectuelen, kunstenaars, activisten en schrijvers werken aan een nieuwe cultuur.

Communistische partij

Otto wordt lid van de Communistische Partij. Vanaf dat moment zal zijn handel en wandel onder het vergrootglas komen te liggen van veiligheidsdiensten. Maar het revolutionaire elan is te groot. Bij de oprichting van de Communistische Partij in de Verenigde Staten is hij aanwezig om een resolutie aan te laten nemen die de vrijheidsstrijd van zwarte mensen onderdeel maakt van de op handen zijnde wereldrevolutie.

Waar strijd is, is ook liefde. Hij ontmoet Hermina die op zich op dat moment inzet voor de burgerrechtenbeweging in Amerika. Ze trouwen en zijn vanaf dat moment onafscheidelijk.

De Bonny en Clyde van de zwarte emancipatie

Beiden zetten zich in voor het tijdschrift The Negro Worker, dat de positie van de zwarte arbeider wil verbeteren. Hermine vertaalt artikelen naar het Engels. Vanuit Hamburg wordt het gedrukt en verspreid. Wanneer de Nazi’s aan de macht komen vluchten de Bonny en Clyde van de zwarte emancipatie naar Parijs. Onder schuilnamen trekken ze met het illegale tijdschrift in geheime koffers door Europa om het woord van het verzet te verspreiden.

In 1934 worden ze gearresteerd en naar Nederland uitgezet waar ze hun werkzaamheden onverdroten voortzetten. Terug in Suriname pakken de Nederlandse autoriteiten Otto op op verdenking van communistische activiteiten; Een proces krijgt Hermine niet, hij gaat anderhalf jaar de bak in.

Black Archives

Na zijn vrijlaten staat Otto nog 3 jaar onder huisarrest. Ze verhuizen terug naar Nederland waar ze zich gaan inzetten voor de Vereniging Ons Suriname, in Amsterdam. Otto sterft op 67-jarige leeftijd, Hermina overleed in 1988.

Dit ongelofelijke verhaal kwam tot mij dankzij het werk van de Black Archives; een instelling die zich ten doel stelt om vergeten geschiedenissen te vertellen. Zij stuitten 20 jaar na haar dood in de zolderkamer van Vereniging Ons Suriname op een stapel dozen die schatten bleken te bevatten. Het archief dat Hermina al die jaren had bijgehouden. Boeken, tijdschriften, pamfletten. De zolderkamer is de plek waar geschiedenissen liggen te wachten op ontdekking.

Maar toch, Otto en Hermina waren uniek. Larger than life. Onvergetelijk. Ik wil een film over dit onwaarschijnlijke leven, met in de hoofdrollen Guilly Koster en Manoushka Zeegelaar Breeveld.