Hoe communistisch is China eigenlijk? 'Het werkt op een bepaalde manier wel'

Wereldwijd zijn de ogen gericht op China. Het land wordt alsmaar belangrijker, mede door hun technologische vooruitgangen. Maar in hoeverre is de bevolking gelijk aan elkaar als het gaat om werk, inkomen en wonen? De Volksrepubliek China wordt al jarenlang gerund door Xi Jinping en zijn communistische partij, maar hoe communistisch zijn ze daadwerkelijk? "Aan de ene kant super communistisch, aan de andere kant helemaal niet", aldus Van Pinxteren. 

Marxistisch-leninistisch

Er is sprake van een marxistisch-leninistisch systeem, legt Van Pinxteren uit. Dat betekent dat er één politieke partij is die een voortrekkersrol heeft en de maatschappij leidt, maar er ook voor zorgt dat de bevolking de kant opgaat die zij willen. In China geldt dat al sinds 1949, legt Van Pinxteren uit, en komt voort uit beleid van Mao. Het idee erachter is dat discussie buiten de communistische partij "niet meer mogelijk" zou zijn. "Ook eigenlijk niet zo erg in die partij", voegt Van Pinxteren toe. 

Multinationals

Maar waar het eerst ging om grootgrondbezitters en vooral boeren in China, is het land inmiddels radicaal veranderd en draait het vooral om de multinationals. Die multinationals zijn "nog steeds helemaal of deels in staatshanden", verduidelijkt Van Pinxteren. "China heeft iets gedaan wat je nergens in andere communistische landen zo duidelijk hebt gezien." Het land is namelijk "een soort kapitalistisch communisme" gaan vormen, waarbij de maatschappij op sommige punten heel kapitalistisch is en er toch maar één partij het land bestuurt. 

Machtsbedreiging

Als de bedrijven te groot worden, vormen ze een machtsbedreiging voor de overheid. Daarom heeft Xi Jinping daar een stokje voor gestoken. "Het is in theorie natuurlijk heel tegenstrijdig," zegt Van Pinxteren over de combinatie van kapitalisme en communisme, "maar in de praktijk werkt het op een bepaalde manier wel." Die tweestrijd is er dus ook tussen private bedrijven en de overheid. Xi Jinping wil namelijk niet dat de superrijken, zoals ondernemer Jack Ma, te veel politieke invloed krijgen, maar wil ook dat het land een grote economische macht heeft. 

Elon Musk-figuren bestaan dus niet in China, maar tegelijkertijd investeert het land enorm in elektrische auto's. "Dat geld dat daarmee verdiend wordt, vloeit ook veel naar de privé-zakken van de mensen die die bedrijven leiden. Maar die bedrijven moeten dan niet openbaar gaan zeggen: nu wil ik ook iets te zeggen hebben over toekomstige beleid." 

Minder kansen

Volgens Van Pinxteren is de staatsinvloed en de macht van de communistische partij de afgelopen 20 jaar dan ook een stuk sterker en autoritairder geworden. "Het is heel moeilijk nu om van een dubbeltje een kwartje te worden." En daar klagen de Chinezen onderling dan weer over, omdat ze ook niet genoeg kansen hebben om hun kinderen een betere toekomst te bieden. "Het verschil tussen arm en rijk in China is nog steeds ongeveer zo groot als in Amerika", legt Van Pinxteren uit. 

Xi Jinping vindt deze vorm van 'democratie' veel beter werken dan de Westerse en stelt zelfs dat China "de toekomst" is op dit gebied. "Kijk naar Amerika, daar dondert het allemaal in elkaar. China biedt een model aan dat uiteindelijk veel duurzamer is. Zij zullen veel langer overleven dan wij, want China heeft een hoger stadium van ontwikkeling", is volgens Van Pinxteren het gedachtegoed van Xi Jinping.