Shell-topman luidt noodklok: 'Seinen voor de Nederlandse industrie kleuren diep rood'

Shell maakte onlangs bekend dat het bedrijf definitief stopt met de bouw van zijn biobrandstoffenfabriek in Rotterdam. Shell was in 2022 begonnen met de bouw van de fabriek in Pernis en legde de werkzaamheden vorig jaar stil om manieren te zoeken om de kosten te verlagen.

Volgens het olie- en gasconcern zijn de bouwkosten te hoog en vallen de marktomstandigheden voor biobrandstoffen tegen. Hoewel het volgens Everts dus niet alleen te maken heeft met de staat van de Nederlandse industrie, is het schrappen van het project een nieuwe klap voor de Rotterdamse haven. De afgelopen tijd vertrokken meerdere bedrijven (gedeeltelijk), waaronder BP en LyondellBasell/Covestro.

"De seinen voor de Nederlandse industrie kleuren diep rood", zegt Everts, die erkent dat concurreren met het buitenland voor bedrijven in Nederland steeds lastiger wordt. "Niet alleen voor raffinage, het geldt ook voor chemie, staal en cement; het hele spectrum heeft het heel erg zwaar."

In aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen in oktober luidt hij de noodklok: "We moeten echt oppassen dat we niet over vijf jaar terugkijken en zeggen: hoe kan het allemaal gebeurd zijn dat we zo weinig industrie hebben overgehouden?"

Door netcongestie kunnen veel bedrijven geen aansluiting krijgen op het stroomnet. Ook klagen bedrijven steen en been over het zogenaamde jojobeleid vanuit Den Haag. Everts ziet dat de zorgen leven in vrijwel de hele industrie. "De één heeft het over één voor twaalf, de ander over kwart over twaalf. Het is denk ik duidelijk: bij iedereen staat het water aan de lippen en we moeten wat doen."

Roep om stabiel kabinet

Everts hoopt dat er snel een nieuw, stabiel kabinet aan de knoppen zit. "En dat er keuzes worden gemaakt", zegt hij. "Er moet beleid komen waardoor we banen in Nederland houden en hier investeringen kunnen doen in de verduurzaming. En er moet ondersteunend beleid komen om een gelijk speelveld te creëren ten opzichte van de rest van Europa, goede infrastructuur en we moeten werken aan langetermijnoplossingen."

De Shell-topman heeft hoop, hij ziet dat de klachten van de industrie niet aan dovemansoren zijn gericht. "Ik denk dat iedereen in Nederland wel aanvoelt: dit kunnen we niet nog een keer zo laten gebeuren. Die verantwoordelijkheid proef ik wel bij veel partijen."

Investeringen gaan door

Volgens Everts ligt het niet in de lijn der verwachting dat de bouw van de biobrandstoffenfabriek in Rotterdam op een later moment wordt hervat. "Je moet een fabriek kunnen bouwen waarvan je denkt: deze fabriek kan concurrerend en competitief zijn in een best wel ingewikkelde markt. De conclusie was dat we dat op dit moment niet zouden kunnen zijn op deze plek."

"Wij konden het project hier niet rondrekenen", vervolgt hij. "Ik wil niet zeggen dat het alleen aan Nederland ligt, maar we zien dat er problemen zijn rond de huidige industrie en dat we het moeilijk vinden om nieuwe industrie uit de grond te stampen."

Shell gaat ondertussen wel door met het produceren van biobrandstoffen in onder meer Brazilië. Volgens Everts staan de doelen van Shell om te verduurzamen nog recht overeind, ook in Nederland. Zo bouwt Shell aan het vierde offshore windpark, een waterstoffabriek en wordt er geïnvesteerd in CO2-opslag onder de Noordzee. "We investeren miljarden in Nederland. We zijn wel degelijk stappen aan het zetten."