Armoede stijgt wereldwijd: 'Een soort lawine-effect'

De ministers van Financiën van de G20-landen komen bijeen in India, onder meer om dit enorme probleem te bespreken. Paul Smeets is hoogleraar Filantropie en Duurzame Financiering aan de Universiteit van Amsterdam en was te gast bij NOS Met Het Oog op Morgen.

"De landen waarmee de rijke landen een ontwikkelingsrelatie hebben, beleven de armoede stijging het meest. Dit zijn veel Afrikaanse landen. Door corona valt de bedrijvigheid plat met alle gevolgen van dien. Hulpprogramma's voor arme mensen kunnen niet meer worden uitgerold, waardoor nog meer mensen in armoede geraken, een soort lawine-effect", vertelt Smeets. De UNDP vraagt aan de ministers van de G20 om de schuldaflossing van die landen te pauzeren. Volgens Smeets zou het helpen. "Nu zie je dat arme landen van hun inkomsten 20% al kwijt zijn aan het aflossen van schulden, ook door de rentestijging."

'Als individu kan je best veel doen'

"Het goede nieuws bij al die ellende is: als individu kan je best veel doen. Er zijn genoeg bewezen en effectieve goede doelen. Daar zijn ook sites voor die je daar bij helpen, zoals doneereffectief.nl en givewell.org. Die onderzoeken welk goed doel effectief helpt met hulp, welk goed doel minder effectief is, en publiceren lijsten. Ik sta als wetenschapper achter hun methodiek, maar ben er niet bij betrokken. De criteria die ze aanleggen zijn dan "is de goede doel-organisatie bewezen effectief, opereren ze zo goedkoop mogelijk, zijn ze transparant en kunnen ze meer geld gebruiken, of hebben ze wel genoeg", legt de hoogleraar uit.

"Vaak laten burgers zich leiden door publiciteit. Als we horen dat bestuurders van een hulporganisatie zelf veel verdienen, dan zullen we minder snel doneren. Verder spreiden we graag onze donaties, verschillende goede doelen een klein beetje. En we willen ons kunnen identificeren. Dus sneller een goed doel met een gezicht dan een groep mensen waar we verder niets van afweten. Emotie is goed als je wilt doneren, maar je hebt daarbij ook ratio nodig", zegt Smeets.

"Het geld moet zo rechtstreeks mogelijk terecht komen bij arme mensen. Als je bijvoorbeeld extreem arme mensen die 2 euro per dag verdienen uitlegt dat ze 10 euro krijgen als ze zich laten vaccineren tegen ziektes, dan help je die mensen in hun levensstandaard, en help je ook ziektes in te dammen en pandemieën voorkomen", aldus Paul Smeets, hoogleraar Filantropie en Duurzame Financiering aan de Universiteit van Amsterdam.