Goede doelen ontvangen steeds meer geld uit erfenissen, maar waarom?

'Vermogens zijn enorm gestegen'

Steeds vaker laten mensen hun geld na aan een goed doel in plaats van aan familie. "Goede doelen krijgen elk jaar wel wat geld uit erfenissen", zegt René Bekkers, hoogleraar filantropie aan de Vrije Universiteit Amsterdam. "Maar dat wordt de komende tijd heel veel meer."

Volgens Bekkers leven we zelfs in wat hij noemt de diamanten eeuw van de filantropie. "Mijn voorganger noemde het al de Gouden Eeuw, maar dat is niet genoeg. De vermogens zijn enorm gestegen, en het aantal mensen dat zonder kinderen overlijdt neemt toe. Die mensen laten vaker na aan een goed doel."

'Huisje ineens een fortuin waard geworden'

Volgens cijfers van het CBS hebben steeds meer 65-plussers een flinke spaarpot. En dat geld blijft na hun overlijden niet per se in de familie. "Een groot deel van die nalatenschappen zit in onroerend goed", legt Bekkers uit. "Een huisje dat ooit voor een prikkie gekocht is, is nu ineens een fortuin waard. Wordt dat nagelaten aan een goed doel, dan wordt het verkocht en gaat de opbrengst naar dat doel."

De vergrijzing helpt daar een handje bij. "De geboortegolf na de Tweede Wereldoorlog komt nu op leeftijd", zegt Bekkers. "Om het maar cru te zeggen: die generatie komt in de buurt van de overlijdensdatum. En omdat hun vermogens flink zijn gegroeid, kunnen ze ook veel nalaten."

KNGF Geleidehonden

Dat goede doelen profiteren, blijkt uit het verhaal van Joke en Cor de Winter uit Hoogvliet. Zij kozen ervoor om het KNGF Geleidehonden in hun testament op te nemen. "We zijn er eigenlijk zo in gerold toen we puppy’s gingen opvoeden voor hen", vertelt Joke. "We willen dat iemand met een slecht gezichtsvermogen weer met de maatschappij mee kan doen en z’n vrijheid terugkrijgt."

Volgens Bekkers zijn het vaak dit soort persoonlijke ervaringen die mensen doen besluiten hun geld aan een goed doel te geven. "Vooral als je zelf geen kinderen hebt, is er niet direct een erfgenaam", zegt hij. "Je kunt dan natuurlijk kiezen voor een vriend of familielid, maar veel mensen kiezen voor een doel dat hen na aan het hart ligt. Bijvoorbeeld omdat ze iemand kennen met een ernstige ziekte of omdat ze zelf geraakt zijn door wat een organisatie doet."

Kanker, cultuur en... dieren

Niet alle goede doelen krijgen evenveel. "KWF Kankerbestrijding is de grootste ontvangers van nalatenschappen", zegt Bekkers. "Maar ook de Dierenbescherming doet het goed. En het Cultuurfonds ontvangt ook veel."

Om dat geld daadwerkelijk te ontvangen, moet het testament wel goed geregeld zijn. "Dat gebeurt altijd via een notaris", benadrukt Bekkers. "Die moet vaststellen dat iemand bij volle verstand dat doel heeft gekozen. Je kunt je kinderen dus niet zomaar onterven zonder dat dat goed vastligt."

'Zo’n spotje helpt echt'

Goede doelen proberen mensen via campagnes te verleiden hun stichting op te nemen in het testament. Zoals het Concertgebouw, met een spotje waarin Paul Witteman oproept na te denken over je nalatenschap. "Heel goed", vindt Bekkers. "De meeste mensen stellen dat soort keuzes uit. Maar zo’n spotje zet het op de radar. En het voorkomt ook dat nabestaanden straks verrast worden."