Cultuur & Media
VPRO

Fokke Obbema: 'De zin van het leven ligt besloten in de kleine menselijke interacties'

foto: Jitske Scholsfoto: Jitske Schols
  1. Nieuwschevron right
  2. Fokke Obbema: 'De zin van het leven ligt besloten in de kleine menselijke interacties'

Hij ging dood. Heel even. Een hartstilstand. De meesten die dit krijgen, overleven het niet. Degenen die wél in leven blijven, houden vaak blijvende schade. Maar hij niet: journalist Fokke Obbema. Hij ontwaakte in het ziekenhuis, volledig in de war. Hij had de dood in de ogen gekeken en wist niet goed meer hoe verder te leven.

Om grip te krijgen op zijn bijna-doodervaring en zijn leven, interviewde hij 40 mensen over zingeving en betekenisgeving. Die interviews zijn nu gebundeld in het boek De zin van het leven. Fokke Obbema vertelt erover in Nooit Meer Slapen.

Fokke Obbema over leven na je dood

De oorzaak

Hij lag te slapen en toen hield zijn hart ermee op, en daardoor ook zijn ademhaling. Fokke Obbema: "Ik zit hier omdat er anderen waren, en mijn vrouw als eerste. Ze zag me liggen. Dat was niet best: ik was dood. Ze rende naar beneden, legde uit dat het géén 1 aprilgrap was, en binnen 5 minuten stond de kamer vol met hulptroepen."

"Ik heb geen herinneringen aan dit moment. Ik sliep gewoon en ik werd 36 uur later wakker in het ziekenhuis. Ik was verschrikkelijk in de war: alsof je de stekker van de computer eruit had getrokken en al het werkgeheugen was weg."

Quote

Ze hebben het tientallen keren moeten vertellen wat er was gebeurd. Het leek voor mij een akkefietje

Fokke Obbema

Er was geen enkele aanwijsbare oorzaak - hij leefde gezond. "Dat comfort was er niet. Het enige wat ik kon bedenken was stress, ook al ervoer ik dat niet. Maar ik werk bij een krant, dagbladjournalistiek, dus mijn baan is wel stressvol."

"Ik hiel me erg bezig met de vraag wat de oorzaak was, hoe dit had kunnen gebeuren. Maar ik hield me ook bezig met die andere vraag: wat stelde het bestaan – tot nu toe dan – voor? Waartoe dient het eigenlijk? Waar zou het leven over moeten gaan?

Fokke Obbema bedacht een project voor zichzelf: mensen interviewen over deze vraag en dat rustig, thuis uitwerken. “En dat heb ik gedaan.”

Het kleine intermenselijke

Het leven van de journalist is in veel opzichten veranderd. Hoewel hij niet gelooft dat je drastisch en radicaal je leven kunt omgooien, zijn er kleine – en belangrijke - dingen anders geworden.

"Het kleine intermenselijke, was heel klein in mijn leven 'dat kwam even tussendoor’. En dat is nu omgedraaid. Ik heb meer aandacht voor het kleine, ik heb meer waardering voor het bestaan. En daarnaast durf ik mezelf veel kwetsbaarder op te stellen. Ik deed altijd alsof ik alles onder controle had."

"Het klinkt als een enorm cliché, maar uiteindelijk gaat het leven over de verbinding met anderen. Dat is essentieel."

Interviewserie

In de interviewserie die hij maakte ging hij op zoek naar mensen die een antwoord konden geven op de vraag: wat de zin is van het leven? Hij kwam uit bij theologen, filosofen en priesters. Maar ook bij mensen die zware kaarten in het leven hadden getrokken: heftige dingen hadden meegemaakt. "Mensen die zich bezighouden met dezelfde vragen als ik."

Quote

De gesprekken waren gezamenlijke zoektochten. Het mooiste was als mensen tijdens het gesprek tot inzichten kwamen

Fokke Obbema

Hij interviewde een cabaretier, een Zuidas-advocaat, een medium. "Vanuit de gedachte 'we weten het allemaal niet, dus iedereen mag het zeggen. Iedereen heeft andere manieren om betekenis te geven aan het leven. De een zegt: doe alsof je eeuwig leeft, ben niet bezig met je sterfelijkheid. En anderen zeggen, je kunt het leven pas leven, als je de dood omarmt; de kern van het leven is dat het eindig is."

Meer kunst en cultuur?

Nooit Meer Slapen is hét cultuurprogramma van de VPRO. Elke maandag- tot en met vrijdagnacht tussen 00.00 en 02.00 uur hoor je diepgravende gesprekken over cultuur, literatuur, film, muziek, theater en kunst op NPO Radio 1. Terugluisteren? Dat kan via de podcast.

Ster advertentie
Ster advertentie