Djoeke Veeninga maakte feministische radioshow: ‘Porno was een enorm belangrijk onderwerp’

Hoor Haar kwam voort uit het VARA-programma Radio Weekblad, dat steeds vaker vrouwenonderwerpen behandelde. "Het bestond eigenlijk al", vertelt Veeninga. "Hoor Haar was gewoon een nieuwe naam eigenlijk". De redactie, onder leiding van eindredacteur Hanneke Groenteman, bestond voornamelijk uit vrouwen die zelf midden in de tweede feministische golf stonden. "We waren ook zelf heel enthousiaste feministen", zegt Veeninga. Die betrokkenheid was bewust: het programma wilde niet alleen verslag doen, maar ook bijdragen aan bewustwording en maatschappelijke verandering.  

'Het persoonlijke is politiek'

De naam Hoor Haar ontstond tijdens een redactievergadering. “Er zat iets ironisch in”, stelt Veeninga. “Daar heb je haar weer. Maar ook: luister nou eindelijk eens naar ons.” Het programma werd opgezet als actualiteitenprogramma van en over de vrouwenbeweging. Daarnaast maakten de redacteurs ook eigen series en verhalen. Vaak ingegeven door persoonlijke ervaringen. “De leus van die jaren was: het persoonlijke is politiek. Alles wat wij zelf meemaakten, maakten we tot een onderwerp.”

Dat leidde tot uitzendingen over abortus, vrouwen en criminaliteit, incest en seksualiteit. Sommige thema’s leidden soms tot stevige discussies, ook binnen de beweging zelf. “Porno was een enorm belangrijk onderwerp”, zegt de journalist. Het was volgens haar een ingewikkeld thema, juist omdat seksuele bevrijding en kritiek op uitbuiting door elkaar liepen. “Moest je daartegen zijn, of was het juist een deel van die seksuele bevrijding?”

Peepshow

De makers beperkten zich niet alleen tot de studio. Ze gingen er regelmatig op uit om de situatie van de vrouw aan het licht te brengen. Zo bezocht Veeninga samen met eindredacteur Groenteman een peepshow, waartegen op dat moment veel feministische acties werden gevoerd. “We dachten: hoe ziet dat er dan uit?” Ze spraken met een danseres om te begrijpen of zij haar werk vrijwillig deed. De reportage die daaruit voortkwam, werd later een van de meest opvallende uitzendingen van het programma.”

Humor

Wat Hoor Haar onderscheidde, was de toon. De onderwerpen waren serieus, maar werden aangevlogen met humor. “We vinden niet dat we alles zo bloedserieus moesten nemen”, zegt Veeninga. “Het was ook een vrolijke beweging. Het voelde letterlijk bevrijdend.” Terugkijkend ziet Veeninga dat er veel is veranderd, maar niet alles. “Er is enorm veel veranderd”, zegt ze, wijzend op de zichtbaarheid van vrouwen in media en maatschappij. Tegelijkertijd zijn thema’s als loonongelijkheid, seksuele ongelijkheid en abortus nog altijd actueel. Het radioprogramma liet zien hoe journalistiek kan bijdragen als motor voor verandering door vragen te stellen en door vrouwen aan het woord te laten.