John Schoorls boek vol ondernemersverhalen: van avocadokoningin tot vibratorvorst

'Er was altijd een soort achterdocht naar ondernemers'

John Schoorl komt zelf ook uit een ondernemersfamilie. Al noemde je dat vroeger niet zo: men had een eigen zaak. Zijn vader en grootvader waren 'biermannen': het waren café-eigenaren en ze brachten bier en andere dranken naar cafés, restaurants, sportkantines en melkboeren.

"De klassieke Volkskrantblik is dat je kritisch kijkt naar ondernemers. Ik heb alle denkbare fraudes wel zo’n beetje beschreven: bouwfraude, vastgoedfraude. En dat deed ik ook met veel plezier. Er was altijd een soort achterdocht naar ondernemers. Maar je kunt ook anders naar ondernemers kijken. We vinden het normaal dat een dichter of een schrijver, een sporter of een muzikant vertelt over hoe hij er gekomen is. Dat is bij een ondernemer niet veel anders. In het leven van ondernemers is ook altijd wel een worstelpunt, is het erop of eronder."

'Extreem linkse journalist'

"Ik probeerde al heel lang vastgoedmagnaat Michel Perridon te interviewen. Hij is als rijkaard niet bang om zijn rijkdom te laten zien en kan er ook heel grappig over vertellen. We hadden bijna een afspraak, alleen ik hoorde maar niks. Dus ik belde hem op een gegeven moment op. Bleek een collega van De Telegraaf tegen hem gezegd te hebben: 'Doe dat niet, want dat is een extreem linkse journalist'. Ik moest daar keihard om lachen."

Maar Perridon meende het serieus, hij had er slecht van geslapen. Ik heb hem toen uitgelegd dat ik niet zo naar de wereld kijk. Ik zei tegen hem: 'Wij schrijven vaak over armoede in de Volkskrant en dan praten we ook met arme mensen. We schrijven ook veel over rijken, maar we praten nooit met rijke mensen'. Ik wilde gewoon laten zien hoe zijn leven eruit ziet in zijn meest extreme vorm, zonder dat ik per se op zoek ga naar die extreme vorm."

Goede onderzoeksjournalistiek

"In onderzoeksjournalistiek is de klassieke methode dat je gaat zoeken naar rottigheid, naar morsige, rare dingen, naar bedrog. Maar ik heb op een gegeven moment bedacht: je kunt het pas echt goed laten zien als je ook personages en situaties laat groeien. Je moet scènes maken, waarin je eigenlijk over hele andere dingen schrijft, maar die er wel mee te maken hebben."

"Als je bijvoorbeeld een verhaal schrijft over vastgoedfraude, kun je helemaal inzoomen op het feit dat de ene vastgoedboef een zeilschip heeft van twintig meter, en dat hij ruzie krijgt met een andere vastgoedboef die er eentje heeft van 22 meter. Aan de hand van zo'n voorbeeld, laat je in je verhaal zien waar het die mensen om te doen is. Dan laat je meer zien dan dat je weer beschrijft hoe ze de boel hebben belazerd."

Avocadokoningin Shawn Harris

"Rijkdom wordt enigszins gewaardeerd in Nederland, we hebben hier veel miljonairs en miljardairs. De Quote 500 is populair, maar dat is eigenlijk pas iets van de laatste tien jaar. Daarvoor werd er wat moeilijk naar rijkdom gekeken. Rijkdom is sowieso geen verdienste in Nederland. Maar wat we vaak helemaal vergeten is de enorme weg die iemand aflegt om zo rijk te worden."

"Bijvoorbeeld avocadokoningin Shawn Harris. Stel je voor dat je naar Colombo gaat, naar Peru, op zoek naar die producten. Uiteindelijk weet je een boer te overtuigen dat hij zich helemaal moet gaan richten op mango’s, op avocado’s. Zij heeft al die spullen hier naar Nederland gehaald. Weet je hoeveel denkwerk dat is geweest? En toen ze het eenmaal had gemaakt, vloog haar hele tent in brand."

'Grote tobbers'

"Het is me opgevallen dat veel van die mensen, ondanks hun rijkdom, grote tobbers zijn. Ik zoek daar ook naar, ik weet dat er iets is. Het is nooit vanzelf gegaan. Shawn Harris kreeg bijvoorbeeld vroeger als kind te horen dat ze niet deugde, dat er niets van haar terecht zou komen. Dat hoorde ze niet alleen van haar ouders, maar ook haar toenmalige echtgenoot in Nederland zei: dat wordt niks, jij gaat er niks van bakken. Zelfs toen ze haar eerste bedrijf had."

"Er is vaak een enorme drang. Daarom maak ik ook de vergelijking met sporters, met muzikanten, en misschien ook wel met journalisten: ze hebben vaak iets te overwinnen."