Olivier van Beemen wint Brusseprijs voor beste journalistieke boek

Olivier van Beemen (1979) is onderzoeksjournalist en schrijft onder meer voor Follow the Money en De Groene Amsterdammer. Ondernemers in het wild gaat over African Parks, een NGO die in 23 Afrikaanse natuurgebieden het opneemt voor neushoorns, leeuwen en andere bedreigde diersoorten. De organisatie krijgt jaarlijks grote donaties, onder andere van de Postcode Loterij. Ze hebben banden met veel celebrities, waaronder Taylor Swift. De Britse Prins Harry zit in het bestuur van de organisatie. Van Beemen laat in het boek zien hoe deze ogenschijnlijke weldoenersorganisatie werkelijk opereert. Want zoals hij zelf schrijft in de Groene Amsterdammer: "Hè, zij waren toch de good guys?"

Intimidatie

African Parks heeft rangers in dienst die opgeleid worden om de dieren en het park te beschermen en stropers te stoppen. Dat gaat er soms hardhandig aan toe, Van Beemen sprak onder andere met een oud-ranger die vertelde hoe hij mensen aan het praten kreeg als hij ze verdacht van stropen. Er werden onschuldige mensen geslagen of ze werden gemarteld. In een eerder interview bij Met het Oog op Morgen zei Van Beemen dat hij hoopte dat African Parks niet in de jury van de Brusseprijs zou zitten. Hij heeft een tumultueuze relatie met de NGO, die uiteindelijk zelfs overging in dreigementen. "Als donateurs hun steun zouden opzeggen door dit boek, dan zouden ik en mijn uitgever daarvoor verantwoordelijk zijn", legt Van Beemen uit. "Het was een heftig onderzoek." De onderzoeksjournalist heeft vier dagen vastgezeten in Benin toen hij door de politie werd gearresteerd op verdenking van spionage.

'Knap staaltje onderzoeksjournalistiek'

De prijs werd uitgereikt door juryvoorzitter Lotfi El Hamidi. Het Fonds BJP stelt jaarlijks een onafhankelijke jury samen bestaande uit ervaren journalisten. De werkwijze van Van Beemen wordt geprezen door de jury: "Dit boek is een knap staaltje onderzoeksjournalistiek. Hij neemt het op tegen een rijke, neokoloniale onderneming die zonder scrupules haar macht uitbreidt via wildparken in Afrika. Van Beemen legt een lucratief circuit bloot dat doorgaans aan het oog wordt onttrokken. Hij heeft gebruik gemaakt van alle denkbare instrumenten uit de journalistieke gereedschapskist. Ondanks actieve en zelfs intimiderende tegenwerking liet hij zich niet uit het veld slaan. Van Beemen is er ruimschoots in geslaagd een schimmige wereld te ontsluiten voor een breed publiek."

Luister hier alle gesprekken terug met de genomineerden van de Brusseprijs 2025.