Pandemie voor het oerwoud: waarom lianen geen gezellige slingerplanten zijn

Met luide kreten slingert fictief personage Tarzan door het oerwoud, maar kan dat in het echt ook? Onderzoeker Marco Visser vertelt: "Ik zal het eerlijk bekennen, ik heb het geprobeerd. Dat zag er niet zo elegant uit. Ze zitten geworteld aan de ene kant en aan de andere kant heel strak aan de boom - daar is niet heel veel beweging in te krijgen."

Slingeren niet echt mogelijk

Daarnaast is het niet verstandig, vertelt hij: "De meeste lianen hebben stekels, en in Panama heb je 'vuurlianen', die chemische brand aan je handen veroorzaken." Aan een liaan slingeren is dus niet echt aan te bevelen, maar; "In principe zou een liaan een mens wel houden."

50% van de biodiversiteit op de planeet bevindt zich in de tropische bossen, daarom is het interessant voor wetenschappers om dat te onderzoeken.

Pandemie voor het oerwoud

"Lianen zijn een pandemie voor het oerwoud", zegt Visser. Er zijn heel veel soorten lianen in het oerwoud, en bij bomen met lianen is er oversterfte. "Overal ter wereld zijn ze hard aan het toenemen. Dat het mondiaal voorkomt, betekent dat het komt door klimaatverandering." Lianen groeien langs de bomen omhoog en nemen het bladerdek aan de bovenkant over. Wanneer dat gebeurt, is de kans groter dat een boom snel sterft, dan zonder lianen.

"De tropische bossen nemen ieder jaar ongeveer de CO₂-uitstoot van Europa op. Duizenden, miljarden tonnen worden hier opgeslagen", vertelt Visser. "Als bomen sneller doodgaan en het overnemen, dan gaat de koolstof verloren en wordt het niet opgenomen. 95% minder koolstof wordt dan opgeslagen."

Lianen kappen?

Visser zegt dat lianen kappen ook geen goed idee is: "Lianen hebben een voordeel; veel soorten apen en vogels zijn ervan afhankelijk voor hun voedsel." Er is sprake van een biodiversiteits- en een klimaatcrisis, zegt Visser. CO₂ verminderen en klimaatverandering tegenhouden is de best mogelijke weg, sluit hij af.