Buitenland
VPRO

Hoe serieus moeten we de nucleaire dreiging van Rusland nemen?

foto: ANP
  1. Nieuwschevron right
  2. Hoe serieus moeten we de nucleaire dreiging van Rusland nemen?

Na een reeks vernederende nederlagen op het veld - en in zijn eigen land - komt Poetin steeds verder in het nauw. En daarmee komt het nucleaire scenario steeds dichterbij. Althans, dat is de zorg van de experts die beweren dat het sinds de Cuba-crisis van 1962 niet eerder zó spannend is geweest. Hoe serieus moeten we het allemaal nemen? In Bureau Buitenland leggen we het voor aan Danny Pronk en Tom Sauer, respectievelijk veiligheidsexpert en hoogleraar internationale politiek aan de Universiteit Antwerpen.

Nucleaire onderzeeër

Volgens Tom Sauer is de kans dat president Poetin kernwapens gebruikt alsnog niet heel groot: "Het zou een taboe van 75 jaar doorbreken. Anderzijds is het risico altijd groter dan nul geweest. Sinds de oorlog is dat risico gestegen en sinds de afgelopen weken ook echt gevoelig gestegen. Ik denk dat we toch eens twee keer moeten nadenken over wat er gaande is."

Ook Pronk neemt de dreigingen serieus, maar volgens hem is het alsnog onwaarschijnlijk dat het echt zover komt. Berichten over een Russische, nucleaire onderzeeër die inmiddels diens standplaats zou hebben verlaten, relativeert hij: "Deze onderzeeboot, de Belgorod, is nog eigenlijk in de fase van proefvaarten, het ding is enige tijd geleden te water gelaten, en het ontwikkeltraject loopt nog. Ook zouden we het in het licht moeten zien van Ruslands strategie om vooral psychologische en politieke druk op het Westen uit te oefenen."

Pronk ziet het daarom wel gebeuren dat er tests met deze onderzeeboot worden uitgevoerd, maar dat betekent nog niet direct dat de nucleaire wapens direct in de strijd met Oekraïne worden ingezet.

Quote

We moeten goed beseffen waarom Poetin ageert zoals hij ageert.

Tom Sauer

Geen bluf

Een dreigender beeld wordt geschetst door de Amerikaans oud-generaal Petraeus die op zijn beurt verklaarde dat als Poetin ervoor kiest kernwapens te gebruiken op Oekraïens grondgebied, de Verenigde Staten het Russische leger daar zal vernietigen. Volgens Sauer is het heel normaal om sterke taal uit Amerikaanse hoek te horen.

Sauer: "We moeten goed beseffen waarom Poetin ageert zoals hij ageert. Die man is woest op het Westen omdat wij Oekraïne hebben afgenomen, en lid zouden willen maken van de NAVO. Hij heeft dat ook gezegd in 2008, dat dat een dikke rode lijn is, en wij hebben die overschreden."

Daarna zou Poetin volgens Sauer direct hebben gedreigd de Krim en Oost-Oekraïne in te nemen als het Westen zich niet terugtrok, en dat is in 2014 dan ook gebeurd. "Geen bluf, hij heeft uitgevoerd wat hij gezegd heeft te doen. En in 2021 heeft hij troepen verzameld voor Oekraïne en niemand geloofde dat hij het land zou aanvallen." Volgens Sauer is er dus genoeg aanleiding om Poetins woorden wel degelijk serieus te nemen.

Amerika blijft terughoudend

Volgens Pronk zijn de Amerikanen zich bewust van hun mogelijke provocerende houding, en dat valt af te lezen uit hun gedrag: "Tot op de dag van vandaag is Amerika terughoudend in het leveren van zwaarder geschut. Het wijst er in mijn optiek juist op dat de Amerikanen heel goed bewust zijn waar de grenzen liggen in het leveren van steun aan Oekraïne. Dat ze de Oekraïners voldoende blijven steunen om de strijd te blijven voeren, maar niet om echt offensieve stappen te kunnen zetten in de richting van Russisch grondgebied zelf."

vpro bb 0410 nucleaire dreiging

Bureau Buitenland: Negen jaar oorlog in Oekraïne

Van de Maidan-revolutie en de inname van de Krim, tot de geluiden uit Lviv en de toxische tijdbom in Donbas. Bureau Buitenland volgt de oorlog in Oekraïne al sinds het begin, negen jaar geleden. Spit hier door het archief, en luister de reportages van o.a. Michiel Driebergen.

Bureau Buitenland: dagelijks te horen tussen 13:30 en 14:00 uur. Luister hier alle afleveringen.

Ster advertentie
Ster advertentie