Dick Berlijn: 'Trump misbruikt nu zelfs leger voor eigen politieke wil'

Nationale garde

Deze week verzamelden militairen van de Nationale Garde zich in Chicago. Eerder stuurde Trump de Nationale Garde al af op andere door democraten bestuurde steden. Ook dreigt hij troepen naar Portland te sturen, zogenaamd omdat de criminaliteit er uit de hand zou lopen. Trump werd daarvoor teruggefloten door de federale rechter waarna hij verkondigde dat niets hem tegen houd om de zogenoemde rebellie-wet in te roepen. Die exclusieve wet maakt het mogelijk om militairen op Amerikaanse steden af te sturen in geval van nood, ook als het lokale bestuur of rechters daar bezwaar tegen maken.

De inzet volgt op de opmerkelijke toespraak van Trump en minister van Defensie Pete Hegseth vorige week. Daarbij werden 800 topmilitairen bijeengeroepen. Trump riep het leger op zich actief in te zetten voor een oorlog van binnenuit. “Hiermee dwingt hij de militairen feitelijk om zíjn politieke kant te kiezen", stelt Berlijn. "Dit zal spanningen teweeg brengen tussen militairen en burgers, maar ook binnen het militaire apparaat zelf."

Generaal Dick Lodewijk Berlijn (1950) was van 2005 tot 2008 Commandant der Strijdkrachten. Als piloot vloog hij F-104 Starfighters en F-16’s en leidde hij Nederlandse missies in Afghanistan. Eerder was hij bevelhebber van de Luchtmacht, en hij blijft actief als strategisch defensieadviseur.

Afbrokkelen van de democratie

De Amerikaanse strijdkrachten worden volgens Berlijn gezien als een partijloze factor, de laatste verbindende factor in een democratie. “Wanneer een politiek leider de militairen nadrukkelijk in een kamp probeert te trekken, wordt er fundamentele schade aangericht binnen een democratie, en dat is precies wat Trump aan het doen is."

Berlijn: "Ik weet bijna zeker dat veel van die generaals en admiraals met stijgende verbazing en met grote zorg naar hem hebben geluisterd. Ook de reactie die uitbleef zegt veel. Er is niet geapplaudisseerd, er werd nauwelijks gereageerd."

Het roept de vraag op wanneer het moment komt dat de militairen besluiten zich te verzetten tegen de bevelen van de president. “Als de situatie escaleert en militaire aanwezigheid in steden grover wordt, zal het op den duur weerstand vanuit militaire hoek op zijn plaats zijn. Het gevaar is wanneer een deel van de strijdkrachten dan alsnog gehoor geeft aan zulke bevelen. Dan wordt die sterke eenheid die het leger is, verstoord.”

Hitler

Berlijn zegt dat een vergelijking met de geschiedenis onvermijdelijk is: “Zodra je Hitler erbij haalt en de aanloop naar de Tweede Wereldoorlog, word je meteen verdacht gemaakt en zie je het te slecht. Maar laten we eerlijk zijn, ook Hitler was een democratisch gekozen kanselier die in zijn regeerperiode vervolgens alle democratische instanties wist te ontmantelen en de critici monddood maakte. Precies dat zie je nu ook in Amerika gebeuren.”

Hij probeert de pers het zwijgen op te leggen, allerlei checks and balances uit te hollen, het Supreme Court is aan zijn kant. Hij neemt nu de vrijheid die hij denkt te hebben door op te treden tegen zijn politieke tegenstanders. En dat is een beeld dat we uit het verleden kennen."