Buitenland

Europese leiders weer 'offline' bijeen, alle ogen gericht op Rutte

foto: ANPfoto: ANP

Nieuws
Europese leiders weer 'offline' bijeen, alle ogen gericht op Rutte

Alle ogen zijn tijdens de Europese top in Brussel gericht op premier Rutte. Hij is de komende dagen de leider van het verzet tegen het herstelfonds van de Europese Commissie en de man die het lot van de top in handen heeft. Het Nederlandse kabinet wil dat er geen geld naar landen gaat die weigeren om hervormingen uit te voeren. Maar het verzet van 'de zuinige landen' is niet de enige dwarsligger tijdens de speciale bijeenkomst van regeringsleiders.

Video niet beschikbaar

Hongarije heeft problemen met de koppeling van financiële steun aan het respecteren van de regels van de rechtsstaat. Volgens de Hongaarse premier Orbán gaat elk land over de eigen staatsinrichting. Polen wil meer geld uit de verschillende EU-subsidiepotten om de economie zonder steenkolen te kunnen laten draaien.

De regering in Warschau wil best klimaatvriendelijker gaan produceren, waardoor het Europese voornemen om in 2050 klimaatneutraal te zijn gehaald kan worden, maar dan moet er wel geld van de andere landen op tafel komen. En Portugal wil dat er meer financiële middelen worden uitgetrokken voor de zogenoemde cohesiefondsen (geld voor armere regio's).

Vraagtekens

Toch zijn dat problemen in de marge. Het belangrijkste probleem is de zuinige opstelling van Nederland, Oostenrijk, Denemarken en Zweden. De verstandige landen, zoals premier Rutte ze noemt. Om te beginnen zet Nederland vraagtekens bij de hoogte van het bedrag. De 750 miljard euro die nodig is voor het herstelfonds is maar een berekening, zo valt in kringen rond het kabinet te horen.

Bovendien wil Nederland voorwaarden koppelen aan geld dat geleend gaat worden. "Ik heb geen zin in geld-zoekt-project-constructies", zei Rutte deze week. Landen die geld willen lenen, moeten hun economie hervormen, voordat er sprake is van een financiële bijdrage. Dus eerst de pensioenen hervormen, de sociale zekerheid op orde brengen of de belastingdiensten verbeteren, daarna kan er pas geld op tafel komen.

Overigens zijn daar vervolgens ook voorwaarden aan verbonden. Het mag niet in oude staalfabrieken gepompt worden, maar moet gaan naar modernisering van de infrastructuur of groene investeringen.

Structurele hervormingen

Nederland wil zo voor elkaar krijgen dat landen zich aan de regels houden. Het steekt Den Haag al jaren dat met name landen als Frankrijk en Italië telkens weer de dans ontspringen als ze zich niet aan de afspraken houden. Het ging in het verleden vaak om afspraken om het begrotingstekort terug te dringen. Nu gaat het om structurele hervormingen, waardoor de economie van met name de zuidelijke landen robuuster wordt, zodat ze in de toekomst een nieuwe crisis zelf kunnen opvangen.

De top is de eerste gelegenheid dat de leiders elkaar ook weer allemaal fysiek zullen zien. Om aan de coronaregels te voldoen zijn de delegaties wel wat ingekrompen. Zo mag Nederland normaal altijd met ongeveer twaalf mensen naar de top, terwijl er nu maar zes ambtenaren met Rutte mee mogen.

De ontwikkelingen rond de top zijn de hele dag te volgen via NPO Radio 1.

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.

Ster advertentie