'We zijn geen speler, maar wel onderdeel': Europa kijkt bezorgd toe bij aanval op Iran

Volgens journalist Margriet Brandsma is het cliché helaas waar: "Dit is de lont in een kruitvat." Brandsma noemt de situatie onheilspellend. "Israël haalt nu uit naar Iran en Amerika, het land dat Israël enigszins zou kunnen beteugelen, grijpt niet in."

Risico voor het Westen?

Ook in Europese politieke kringen groeit de bezorgdheid. VVD-Europarlementariër Bart Groothuis wijst op de risico's voor het Westen: "Iran wordt door de EU gezien als een van de grootste bedreigingen. Als dit een lange militaire campagne wordt, dan zullen wij, als Europa, een duidelijke positie moeten innemen. We zijn geen speler in de oorlog maar wel onderdeel van het conflict."

Martijn Kitzen, bijzonder hoogleraar aan de Nederlandse Defensieacademie, benadrukt dat we nog maar aan het begin van iets groters staan: "Er zijn inmiddels vijf aanvalsgolven geweest. Als dit het begin is van een Israëlische campagne, dan wordt het beangstigend. Zeker nu drones en raketten tegelijk onderweg zijn naar Israël."

Zorgen 'niet geheel ongegrond'

Onderzoeker Paul Rusman wijst erop dat de zorgen over Iran niet ongegrond zijn. Zo haalde het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA) uit naar Iran over zijn atoomprogramma, waarbij Iran zich niet aan de internationale regels blijkt te houden rondom uraniumverrijking. "Maar hoe ver Iran werkelijk is met een kernwapen, weten we niet."

'Zonder rem, zorgwekkend'

Niet alleen experts maken zich zorgen, ook burgers voelen de dreiging. Zo zegt Aschwin Sep: "Dat het gebeurde verrast me niet, maar de omvang wel. Israël weet dat ze militair oppermachtig zijn, maar het idee dat ze hiermee doorgaan zonder rem is zorgwekkend." Volgens Sep zijn we getuige van een 'krachtmeting tussen twee haviken', wat alleen maar voor een wankele situatie kan zorgen. "Misschien dat Iran op deze manier verzwakt zal worden, maar het zal ondergronds blijven broeien en uiteindelijk toch weer tot uiting komen."

Voor Iraans-Nederlandse filmmaker Beri Shalmashi is het een persoonlijk conflict. "Deze escalatie hangt al jaren in de lucht. Het Iraanse regime is poreus, ze proberen hun hoofd boven water te houden terwijl ze al verdrinken. Maar Iraniërs zitten niet te wachten op bevrijding via bombardementen."

Fataneh Farzad probeert al sinds vannacht contact te krijgen met familie in Iran, zonder succes. "Niemand neemt op. Mijn moeder is gisteren nog uit Iran gekomen. Iedereen daar leeft in angst. Je hoort mensen zeggen: 'Laat Israël dit regime maar uitschakelen', maar evengoed willen we geen tweede Syrië worden. Het is het volk dat lijdt onder het ego van hun leiders."