Waarom zet Turkije 'keihard in' op invloed in Afrika? 'Strategisch is het een heel belangrijke plek'

Hoewel de Turken "keihard inzetten" op Afrika, doen ze dat vooralsnog met "soft power", vertelt Vermeulen. Die vorm van "soft power" houdt in dat er vooral invloed uitgeoefend wordt, waardoor afbeeldingen van Erdoğan een veelvoorkomend fenomeen zijn en er steeds meer Turkse scholen opduiken in Afrikaanse landen. "Dat hebben wij ook gedaan met kerken en onze taal, de Turken doen dat nu. Het is ontwikkelingssamenwerking, de banden aanbrengen en je cultuur daarheen brengen."

Somalië 

Turkije beïnvloedt het continent ook met "hard power", zoals militaire aanwezigheid en drones, vertelt Vermeulen. "Ze zijn steeds meer aanwezig, op veel verschillende manieren." Vooral in Somalië is de Turkse aanwezigheid merkbaar. "Strategisch is het een heel belangrijke plek. Je kunt er zo naar het Midden-Oosten springen en er gaan veel containers langs. Turkije zet daarom in op een militaire basis en krijgen toegang tot de olieblokken in Somalië", verklaart Vermeulen. 

Grondstoffen

De grootste frustratie voor de Turken is het feit dat ze geen eigen grondstoffen hebben, meldt Vermeulen. "Dat ze een oliemacht kunnen worden, is het belangrijkste voor hen. Ze investeren in Somalië en krijgen dit ervoor terug." Maar niet heel Somalië is daar blij mee. Zo zijn de extremistische groeperingen niet te spreken over de Turkse invloed, omdat ze ervandoor gaan met de opbrengsten van die olieblokken. 

Ottomaanse rijk

Erdoğan is dan weer wel een van de weinig staatshoofden die in het gebied investeert. "Hij presenteert zichzelf als de nieuwe trots van Turkije, zoals bij het Ottomaanse rijk", stelt Vermeulen. Het "grote trauma van de Turken" is namelijk de afbraak van het Ottomaanse rijk en de invloed die ze destijds hadden. Erdoğan probeert dat nieuw leven in te blazen, bijvoorbeeld door investeringen te doen in centraal-Azië, maar ook in Libië. "Ze hebben daar veel bouwbelangen en Erdoğan wil maximale business nastreven." 

Andere spelers

Rusland en China lijken hetzelfde idee te hebben met het continent, vertelt Vermeulen. "Je ziet dat grote delen van Afrika onder Russische invloed zijn komen te staan. China is al heel lang bezig om toegang te krijgen tot de mijnen die ze nodig hebben voor hun elektrische auto’s. Er zijn heel veel spelers op dat continent bezig." Ook Saoedi-Arabië wil "een grote speler" worden in het gebied, maar die zetten vooral in op de bouw van moskeeën en het opzetten van Koranscholen. 

'Grote verliezers'

Volgens Vermeulen zijn de EU en de VS de "grote verliezers" hierin. In Europa en Amerika gaat het alleen maar over het weren van migranten uit Afrikaanse landen, en dus niet over investeringen in het continent. Bovendien nemen Turkije, Rusland en China het niet zo nauw met de mensenrechten en de persvrijheid, al hebben de Afrikaanse landen daar over het algemeen dan weer geen moeite mee. "Afrikaanse regeringen vinden dat heel prettig dat je hen daar niet op komt aanspreken", aldus Vermeulen. 

Economie

Erdoğans aanhangers is wel tevreden over de invloed die het land en Erdoğan in Afrika hebben, meent Vermeulen, omdat hun trots wordt hersteld en het wat wegheeft van het Ottomaanse rijk. Maar anderen zijn juist "boos" omdat het leven in Turkije "ontzettend duur" is geworden en er een kans bestaat dat de Lira helemaal onderuitgaat. "Het ding met olieboren is dat het ook heel lang duurt voordat je daar echt wat van voelt. De Turken voelen alleen dat het ontzettend slecht gaat met de economie. Dat kan over 15 jaar zijn veranderd, maar dat voelen ze nu nog niet."