Politieke chaos in Peru: president ontbindt parlement, wordt zelf afgezet, opgepakt en vervangen

De Peruaanse president kondigde het in de ochtend aan. "Hij zei: ik ontbind het parlement, ik ga per decreet regeren. Er komen verkiezingen, er komt een nieuwe grondwet, ik ga de rechterlijke macht opnieuw organiseren, er komt een avondklok. Dus een hele hoop zware maatregelen.” Maar die aankondiging viel niet goed. “Een hoop van zijn eigen ministers en bondgenoten zijn afgetreden, vanuit het hele land is die poging tot zijn macht te consolideren afgewezen. Ook vanuit het buitenland, de VS heeft er op gereageerd."

Het leger was Castillo’s laatste hoop. "Die heeft ook gezegd: hier gaan wij niet achter staan. Uiteindelijk is de stemming er alsnog gekomen, is hij opgepakt op verdenking van een staatsgreep."

Wanhoop

Volgens Van der Spek was dit een wanhoopspoging van Castillo. "Het tekent hoe politiek onervaren Castillo was. In de morgen waren er niet genoeg stemmen om hem te kunnen afzetten, dus het was helemaal niet nodig om deze zware beslissingen te nemen. Het toont dat hij zich een beetje als een kat in het nauw voelde en hele rare sprongen is gaan maken, waardoor hij nu in de gevangenis zit."

Aanhangers

De populariteit van Castillo daalde al onder zijn eigen aanhang. "In Peru zijn ze klaar met de politieke problemen, maar toch is er nog steeds een deel van zijn aanhang die zegt dat hij het slachtoffer is geworden van een staatsgreep. Die zijn de straat op gegaan in de hoofdstad, Lima. Er zijn confrontaties geweest tussen oproerpolitie en betogers, daar is traangas bij ingezet. Maar hele grote demonstraties zijn er tot nu toe niet geweest."

Politieke onrust

"Deze dag is een treffend sluitstuk geweest van zijn presidentschap. Hij is 16 maanden president geweest van Peru en dat zijn 16 maanden geweest met eigenlijk alleen maar politieke schandalen, hanengevechten met de oppositie, onderzoeken naar hem en afzettingsprocedures. Er is geen moment stabiliteit in Peru geweest."

Het land kent al langere tijd politieke onrust, sinds 2016 heeft het land 5 presidenten versleten, vertelt van der Spek. "Het is er altijd al onrustig en instabiel. Maar zoals ik het vandaag heb gezien, is het zelfs voor Peru heel extreem."

Nieuwe president

Nadat Castillo werd afgezet als president, werd er meteen een nieuwe ingezworen: Dina Boluarte. Zij was de vicepresident onder Castillo. "Het is nu de eerste vrouwelijke president van Peru. In haar toespraak riep ze echt op tot eenheid. Ze gaat proberen om een regering te vormen van nationale eenheid." Volgens van der Spek wordt dat haar zwaarste taak. "Daar is de politiek compleet gepolariseerd en om die bijeen te krijgen, coalitie te smeden, wordt een enorme taak. Als het lang gaat duren, kan het moeilijk voor haar worden. Er zijn nu al oppositieleden die zeggen dat ze nieuwe verkiezingen moet uitschrijven. Maar daar heb ik haar nog niet over gehoord. Het zou kunnen dat ze tot 2026 gewoon aanblijft."

Volgens de Peruaanse grondwet is zij nu de nieuwe president en kan ze in principe aanblijven tot 2026. "Het zou kunnen als het te heet onder haar voeten wordt, of te instabiel in Peru wordt, dat ze nieuwe verkiezingen uitschrijft. Heel veel hangt af van wat er de komende tijd gebeurt en wat voor een coalitie weet te vormen."