Kan Nederland Oekraïne helpen bij een cyberoorlog?

"Eigenlijk speelt die oorlog al veel langer, bijvoorbeeld al voor de annexatie van De Krim", zei Mariëlle Wijermars in Nieuws en Co. Ze is universitair docent Cybersecurity en Politiek én Ruslandkenner aan Maastricht University. "Het is een groot risico, want een cyberoorlog kan Oekraïne flink raken."

Eigenlijk is die cyberoorlog tussen Oekraïne en Rusland dus al jaren aan de gang, beaamt Wijermars. "Wat er zeer waarschijnlijk al gebeurt is spionage. Het verzamelen van zoveel informatie en toegang krijgen tot databases. Het doel is het inwinnen van inlichtingen over het Oekraïense leger." Daarmee gaat ze dus uit van aanvallen van Rusland op de Oekraïners.

Er zijn veel manieren om via de digitale weg informatie in te winnen óf problemen te veroorzaken. "Er kunnen bijvoorbeeld aanvallen komen op kritieke infrastructuren, zoals stroomvoorziening of het betaalverkeer, maar ook op de systemen van het Oekraïense leger zelf", legt Wijermars uit.

In dat geval van stroomstoringen of problemen in het betalingsverkeer, zijn de gevolgen merkbaar voor de Oekraïners.

Gevolgen

Wijermars gaat dieper in op de gevolgen van desinformatie, die Rusland verspreidt in Oekraïne. "Dat zorgt ervoor dat het vertrouwen van de Oekraïense bevolking in de overheid kan worden ondermijnd. Dat kan voor verwarring en chaos zorgen."

Toch denkt ze dat Oekraïners met deze manier van digitale oorlog kunnen leven. "Dit doet Rusland al heel lang, dus daar is Oekraïne steeds weerbaarder voor geworden. Burgers zijn zich ervan bewust."

Nederlands team

Rutte heeft dus aangeboden om Oekraïne met dit soort problemen te helpen. Oekraïne kan gebruik maken van het Europese Cyber Rapid Response Team (CRRT). "Dit soort teams helpen op allerlei vlakken: dus het voorkomen van aanvallen, het reageren op lopende incidenten en ook het herstellen van de schade daarna."

"Dat team is gespecialiseerd in het inventariseren van een situatie", legt Wijermars uit. "Dus er sprake is van een incident kunnen ze in kaart brengen wat er aan de hand is en de schade de beperken. Maar het is ook belangrijk om zoveel mogelijk informatie en bewijs te verzamelen tijdens zo'n incident. Zo kan achterhaald worden of het inderdaad een Russische aanval is geweest of niet", besluit ze.