Lula da Silva in gespannen sfeer ingezworen als nieuwe president van Brazilië

"De sfeer was voorafgaand de inauguratie een beetje gespannen", vertelt Latijns-Amerika correspondent Boris van der Spek in het NOS Radio 1 Journaal. "Er was angst dat er mogelijk een aanslag gepleegd zou kunnen worden op Lula, maar uiteindelijk is het een behoorlijk volksfeest geworden. Honderdduizenden mensen waren daar. Er waren wel veel veiligheidsmaatregelen; militairen waren er, snipers op daken. Uiteindelijk is het goed gegaan."

Verdeeldheid

Tijdens de inauguratie sprak de nieuwe president een speech uit. "Hij heeft het heel veel gehad over eenheid, het weer verenigen van Brazilië na jaren van verdeeldheid onder Bolsonaro", vertelt Van der Spek. "Dat moet ook, Bolsonaro heeft nog steeds 49 procent van de bevolking achter zich gekregen. Lula moet die mensen ook achter zich krijgen, Brazilië is echt een verdeeld land."

Lula heeft ook veel gesproken over de vorige regering. "Dus over de regering van Bolsonaro, hij noemde Bolsonaro zelf niet, maar hij zei dat Bolsonaro het land in verwoesting had achtergelaten, het echt slecht heeft gedaan en hij beloofde dat hij echt hard gaat werken om het land te herbouwen."

Bolsonaro

De oud-president Bolsonaro was niet aanwezig bij de inauguratie. Een aantal dagen voor de machtsoverdracht vertrok hij naar de Verenigde Staten. Oud-presidenten zijn normaal gesproken wél aanwezig bij de inauguratie. "Traditie is dat een president de presidentiële sjerp, zo’n schuine band, overgeeft aan zijn opvolger. Dat wilde Bolsonaro niet en was er niet bij. In die zin was het al heel anders, er was ook heel angst dat er iets zou gebeuren. Dat maakt de ceremonie extra bijzonder."

Onrustig

Sinds de verkiezingswinst van Lula is het regelmatig onrustig in Brazilië en zijn er regelmatig rellen. Kan daar iets in veranderen nu de machtsoverdracht achter de rug is? "Het feit dat Bolsonaro het land heeft verlaten, heeft de beweging van de radicale aanhangers van Bolsonaro wel een beetje de wind uit de zeilen genomen", zegt Van der Spek. "Nog steeds, tot op de dag van de inauguratie, waren er aanhangers van Bolsonaro die bij de militaire basis aan het kamperen. Ze eisten dat het leger een interventie zou doen."

Ook op Braziliaanse social media zwerven veel berichten rond over hoe Lula de verkiezingen zou hebben ‘gestolen’. "Die ideeën blijven ook nog wel bestaan bij de aanhangers, misschien zijn ze niet meer heel erg aanwezig op straat, maar het land zelf blijft verdeeld en de onrust zal nog een tijdje blijven. Veel hangt af van wat Lula het eerste jaar gedaan krijgt."

Eerste acties

Wat wil Lula als president nu gaan doen? "Voor de buitenwereld zal Lula zich heel erg richten op ontbossing. Dat is onder Bolsonaro drastisch toegenomen. Lula wil zich inzetten voor een groen Brazilië. Hij heeft een milieuactivist aangesteld als minister van milieu."

Volgens van der Spek zal Lula ook hard moeten werken aan de Braziliaanse economie. "De prijzen van exportproducten liggen laag, er is veel werkloosheid. Dat is wel een grote uitdaging voor Lula. Het land is verdeeld ook in de zin van: enorme segregatie tussen de zwarte bevolking, armerere mensen. Daar liggen de grotere uitdagingen voor Lula", legt hij uit. "Hij moet flink aan de bak om er weer een bloeiende economie van te maken."