De dertien vrouwen die concentratiekamp Trawniki overleefden: 'Er is nog weinig over ze bekend'

Trawniki is nu een 'gewoon' dorp in Polen, maar speelde tijdens de Tweede Wereldoorlog een heel andere rol. In het dorp, dat midden in het Holocaust Landschap lag, lag een concentratiekamp met meerdere doeleinden: "Er lagen eigenlijk twee kampen, één om de helpers op te leiden en één concentratiekamp voor joden", vertelt Kropman. De mannen werden gehaald uit Sovjet-krijgsgevangenschap en werden opgeleid om onder andere Joden te vernietigen in andere kampen: "Zij moesten Hitlers vuile werk opknappen."

Sporen uitgewist

Kropman doet al langer onderzoek naar de Holocaust en vertelt dat het niet gek is dat veel mensen niks weten over Trawniki. "Wat er gebeurde in deze kampen was allemaal geheim, de nazi's hebben er dan ook alles aan gedaan om alle sporen uit te wissen", vertelt ze. Toch staat er, vergeleken met andere concentratiekampen, van Trawniki nog veel overeind. "Veel van de gebouwen staan er nog, dus als je daar bent en je weet wat er gebeurd is, dan kan je een kleine voorstelling maken van wat daar gebeurt is."

Ook onder de grond zijn er nog sporen zichtbaar van de gruwelijke praktijken die in Trawniki hebben plaatsgevonden. Deze sporen zijn zichtbaar geworden door archeologisch onderzoek. "Er ligt nog een groot massagraf in het hart van het dorp: deze loopt letterlijk onder de basisschool en het stadhuis door", vertelt de journalist.

Dertien vrouwen

Er is een groep Nederlandse vrouwen die kamp Trawniki hebben overleefd. "Dit was een groep van dertien vrouwen die samen het hele Holocaust Landschap door gesleept zijn. Zo zijn ze onder andere in Auschwitz verbleven en dus ook in Trawniki." De vrouwen moesten in Trawniki dwangarbeid uitvoeren, uiteindelijk heeft elf van de dertien vrouwen de oorlog overleefd. Volgens Kropman is dit een hoog percentage: "Hoe bizar dit ook mag klinken, dit is een enorm overlevingspercentage van de Holocaust."

Over deze vrouwen is nog weinig bekend, daarom start Kropman nu een onderzoek. Voor dit onderzoek gebruikt ze enkele bekende getuigenissen: "Bijvoorbeeld de getuigenis van Mirjam Blits, zij overleefde Trawniki en schreef een boek over haar tocht door het Holocaust Landschap." Deze getuigenis vormt een belangrijk vertrekpunt voor de journalist, maar ze is op zoek naar meer verhalen: "Ik ben dringend opzoek naar die ene doos op zolder bij familie van de vrouwen. Ik hoop op dagboekaantekeningen of misschien wel brieven die de vrouwen naar elkaar hebben gestuurd."

Verzoek

Kropman is voor haar onderzoek opzoek naar familie van de vrouwen, of mensen die haar meer kunnen vertellen over de ervaringen van deze vrouwen. Op de LinkedIn pagina van de journalist staat een lijst met de namen van de dertien vrouwen. Mocht u informatie hebben voor Kropman, dan is ze bereikbaar via dit e-mailadres van Trouw.