Kritiek op bezoek China van Duitse Bondskanselier Scholz

"Sinds de oorlog in Oekraïne worden relaties met autoritaire regeringen heroverwogen, dat geldt ook zeker voor de relatie met China", zegt Duitsland-correspondent Wouter Zwart in het NOS Radio 1 Journaal. "Het is een land dat van een land van ontwikkeling, een handelspartner, rap uitgroeit naar een wereldmacht en handelsrivaal. De spanningen groeien."

Westerse Reactie

"Maar nu Xi Jinping vorige week de macht naar zich toe heeft getrokken is de vraag hoe je daar als Westers bezoek, Europa, op reageert. Het is een belangrijk historisch moment. De vraag is: ga je naar Peking en maak je daar een heel duidelijk statement van Europese kracht? Verenigde krachten door als Scholz samen te gaan met bijvoorbeeld het leiderschap van de EU. Of bijvoorbeeld als de Franse president Macron voorstelde: laten we met z’n tweeën gaan. De Frans-Duitse as."

De Bondskanselier heeft er uiteindelijk voor gekozen om alleen te gaan. "Hij doet dit als handelsrelatie, met binnenlandse belangen. Chef van Volkswagen, Siemens, Adidas gaan mee. Dat zorgt dus op dit belangrijke politieke moment voor gefronste wenkbrauwen."

Rusland

Volgens critici had Duitsland met Rusland zijn lesje hebben moeten geleerd. Het land was bijna volledig afhankelijk van Russisch gas. "Leert men niet van de fouten? Dat is wat je hier hoort. In de energievoorzieningen had Duitsland zich natuurlijk veel te afhankelijk gemaakt van Rusland. Dat hebben we gezien. In zake handel is de afhankelijkheid van China natuurlijk veel groter. Iedereen heeft het dus over die herdefiniëring van dit soort relaties. ‘We moeten natuurlijk niet naïef zijn, want China is voor ieder Westers land een onmisbare partner’. Maar deze hele kwestie van Scholz komt echt op een pikant moment."

Tegen advies in

"Vorige week toen drukte de Bondskanselier nog de verkoop van een deel van een Hamburgse haventerminal aan de Chinezen door. Dat is kritische infrastructuur. Allemaal tegen het advies in van alle betrokken Duitse ministeries, tegen het advies van de Duitse geheime diensten. Precies om de reden, dreigende strategische afhankelijkheid. Dat zorgt voor allemaal onrust binnen de regering, maar ook bij Europese partners en Washington."

Verklaring

Scholz gaf zijn reden voor dit bezoek aan China in een stuk in de Duitse krant Frankfurter Allgemeine Zeitung. "Daarin schrijft hij: de relatie met China kan natuurlijk niet zijn wat hij 10, 15 jaar geleden was. Er is sprake van steeds meer rivaliteit, maar hij zegt ook dat hij niet zo ver wil gaan als Amerika."

"Amerika gaat momenteel voor wat zij decoupling noemen. Ontkoppelen van China in bepaalde sectoren. Dus dat ze op het gebied van computerchips China willen uitsluiten." Scholz is het niet eens met die manier. "Hij zegt: je moet in dialoog blijven en daarin kun je elkaar ook aanspreken op kwesties als Taiwan of de schending van mensenrechten. Dat klinkt natuurlijk plausibel zou je zeggen, maar die manier van communiceren is exact decennialang het beleid geweest met Rusland en dus ook met China. Dat heeft niets opgeleverd. De zorg bij velen is: waar blijft nu die nieuwe China-strategie van Duitsland die is aangekondigd? Straal ditmaal de Europese kracht en saamhorigheid uit en de daadkracht die nodig is om als Europa China bij te houden."