Presidentsverkiezingen Congo moeizaam verlopen

De huidige president Kabila stond niet op het stembiljet en schoof na internationale druk partijgenoot Emmanuel Shadary naar voren. In een recente opiniepeiling ligt oppositiekandidaat Martin Fayulu echter ruim op kop.

"De organisatie verloopt niet goed, zo is de eerste indruk", zei correspondent Koert Lindijer, enkele uren nadat de stembussen waren geopend." Op veel plaatsen in zowel de hoofdstad Kinshasa als daarbuiten arriveerde het stemmateriaal niet of te laat. Mensen moesten in lange rijen wachten om hun stem uit te brengen.

Uren na het begin van de verkiezingen hadden tientallen stembureaus de stembiljetten nog niet binnen. "We hadden wel wat problemen verwacht", zei een waarnemer tegen persbureau AP. "Maar dit is veel erger dan we vooraf hadden verwacht." Lindijer: "In een land vier keer zo groot als Frankrijk, zonder wegen of infrastructuur, is ook het echt een heidens karwei om mensen te laten stemmen."

Ooggetuigen zeggen tegen persbureau Reuters dat bij een gevecht in dorp in het oosten twee doden zijn gevallen. Een groep mensen zou met elkaar op de vuist zijn gegaan bij een ruzie over stemfraude. Een politieagent zou daarbij een man hebben doodgeschoten. Vervolgens zou hij zelf zijn doodgeslagen door de woedende groep mensen.

Ebola

In de Oost-Congolese steden Beni en Butembo zijn de verkiezingen afgelast en formeel uitgesteld tot maart. De regering zegt dat gedaan te hebben uit vrees voor een ebola-uitbraak. Maar tegelijkertijd speelt mee dat beide steden bolwerken zijn van de oppositie.

"Dat hele bolwerk mag niet gaan stemmen, waardoor een miljoen stemmen voor de oppositie verloren gaan", zegt Lindijer. Jongeren houden uit protest in Beni een soort schijnverkiezingen. Mensen zijn boos dat ze pas in maart mogen stemmen, terwijl de nieuwe president al in januari wordt geïnaugureerd."

Volgens Lindijer bestaat er sowieso een "gigantisch wantrouwen" in deze verkiezingen en wordt gevreesd voor fraude. Tegelijkertijd is er volgens hem hoop. "Dat ze überhaupt plaatsvinden wordt door de bevolking gezien als zege op president Kabila. Twee jaar lang zijn deze verkiezingen uitgesteld, oppositiekandidaten zijn uitgesloten. Maar er is hoop: dat tegen alle manipulatie van de kliek rond Kabila in, er toch kan worden gestemd."