NCTV-voorman Aalbersberg: 'Jongeren radicaliseren razendsnel online'

Aalbersberg vertelt dat terrorisme vroeger veel vaker sterk ideologisch gedreven was: "We komen uit een tijd dat terroristische groeperingen een heel sterk leiderschap hadden, een hele gesloten ideologie en er vaak een verbinding tussen aanslagplegers en de top was." Als je bij een groep als Al-Qaida wilde horen, moest je het volledig met ze eens zijn, en kreeg jij vervolgens de opdracht om een aanslag te plegen.

Tegenwoordig is het vaak anders: op internet kunnen jongeren razendsnel radicaliseren, terwijl ze geen directe band hebben met de top. "Het begint vaak met een fascinatie voor geweld", vertelt Aalbersberg. "Als ze daar online naar gaan zoeken, komen ze in algoritmes terecht en komt er een bepaalde ideologie bij. Dan zie je er eigenlijk twee die daarop inspelen: het jihadisme en het rechtsextremisme. En als je daar eenmaal inzit, kom je er niet meer uit", vertelt hij.

Vaak gaat het om jongens die eenzaam zijn. Ook komen ze vaak uit een moeilijke gezinssituatie, zegt Aalbersberg.

NCTV mag niet spioneren

Voor veiligheidsdiensten is dit nieuwe terrorisme een grote uitdaging. |Een prediker die naar Nederland komt met een verkeerde boodschap, daar kun je van zeggen: u komt Nederland niet in. Maar tegenwoordig gebeurt het allemaal in de onlinewereld."

De NCTV kwam in 2021 in opspraak omdat medewerkers de wet overtraden. Ze opereerden bij tijd en wijle als een inlichtingendienst en volgden burgers met nepprofielen. De rechter verbood dit. "De NCTV is geen inlichtingendienst, geen opsporingsdienst, dus die heeft hier geen bevoegdheden toe|, vertelt Aalbersberg nu. "Een fysieke wijkagent kan overal zijn en met jongens praatjes maken, maar een virtuele wijkagent, die in de online groepen kan komen, is in de politiewet nog best ingewikkeld", vertelt hij.

Toch denkt dat Aalbersberg dat Nederland wel best succesvol is in het bestrijden van terrorisme. Dat komt omdat we veel inzetten op een lokale aanpak, waar hulpdiensten alert zijn op kwetsbare jongeren. "Je kunt het niet bewijzen, maar ik denk dat de lokale aanpak ervoor zorgde dat we – na de opkomst van ISIS – veel minder uitreizigers hadden dan België, Frankrijk en Duitsland."