'Financiële wanorde bij VWS speelt al jaren, dat komt niet door corona'

Volgens de hoogleraar van de Maastricht University was er vóór de coronacrisis al ruim de tijd om problemen met de financiële administratie bij het ministerie op te lossen. Dat Hugo de Jonge de problemen wijdt aan de coronacrisis, vindt Groot "een beetje ergerlijk". "Dit speelt al jaren. Er is ruim de tijd om hier iets aan te doen en dat heeft hij niet gedaan."

De Algemene Rekenkamer oordeelt hard over het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Er was te weinig grip op de extra miljarden die zijn uitgeven tijdens de coronacrisis. De uitgaven zijn zeer slecht bijgehouden en er ontbreken 'bonnetjes'. 5,1 miljard euro belastinggeld werd onrechtmatig uitgegeven aan coronamateriaal, zoals mondkapjes, beademingsapparatuur en testen. Voor 40 procent is niet duidelijk aangetoond wat ermee is gebeurd.

Hoogleraar Groot vindt het wel begrijpelijk dat de coronacrisis de zaken verergerd heeft. "Je ziet ook bij zo'n affaire met Sywert van Lienden dat bij druk van buiten het niet zo nauw genomen wordt met de regels. Ook zie je een sterke lobby en dominantie vanuit de ziekenhuizen."

"Het is niet een klein sommetje", zegt PvdA-Kamerlid Attje Kuiken. "Ter vergelijking: de hele huisartsenzorg kost jaarlijks 3 miljard, de hele politie krijgt 6 miljard per jaar. Dat je dat niet kunt verantwoorden waar geld aan besteed is en niet weet waar goederen zijn, dat vind ik wel wanbeheer."

Structureel probleem

Kuiken, die beaamt dat het om een structureel probleem gaat, vindt dat de Kamer ook kritisch naar de eigen rol moet kijken als het gaat om controlere van het beleid. "Dat viel niet mee. Voor de testen bij Fieldlabs-experimenten werd 1 miljard euro uitgetrokken zonder dat wij daar vooraf over geïnformeerd werden."

Dat burgers en ondernemers hard worden gestraft als ze hun administratie niet op orde hebben en de overheid zelf jaren achter elkaar wordt aangesproken door de Rekenkamer, noemt Kuiken "scheef". "Daarom ben ik ook boos. De verhoudingen zijn totaal scheef en ik kan dan ook niet uitleggen dat een ouder in de toeslagenaffaire zo wordt gestraft en dat het ministerie nog geen orde op zaken gesteld heeft."

'Inspectie op ons dak'

Marcel Duvigneau, bestuurder bij verpleeghuisorganisatie Marga Klompé, heeft ook te maken met bijzondere omstandigheden door de pandemie, maar zegt juist extra alert te zijn op de administratie. "In tijden van crisis moet je ook alles kunnen verantwoorden."

"Wij zijn gewend dat we alles moeten verantwoorden, tot de euro nauwkeurig, anders krijgen we het niet vergoed", zegt Duvigneau. "Dat is ook een goed systeem want ook wij werken met maatschappelijk geld en daar moet je nauwkeurig mee omgaan."

'17 jaar niets gedaan'

Duvigneau vindt het dan ook onbegrijpelijk dat het ministerie de zaken niet op orde heeft. "Als wij tekortkoming hebben dan zit de Inspectie Gezondheid ons boven op de hielen. Ik snap niet dat een rapport van de Rekenkamer, dat tot 17 jaar teruggaat, niet geleid heeft tot verbetering. Als wij niet voldoen, worden we direct 0,3 procent gekort – dat gaat gelijk om tonnen."

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.