Uniek onderzoek: deze primaat heeft tijdsbesef
- Nieuws
- Uniek onderzoek: deze primaat heeft tijdsbesef
Sommige dieren lijken precies te weten hoe laat het is. Bijvoorbeeld een paard dat weet hoe laat het hooi krijgt. Of de hond die al buiten staat op het tijdstip dat je altijd met haar wandelt. Maar hebben dieren eigenlijk besef van tijd? Weten ze minuten, uren of zelfs dagen bij te houden? Karline Janmaat, ARTIS-hoogleraar cognitieve gedragsecologie verbonden aan de Universiteit van Amsterdam en de Universiteit van Leiden, en Kavel Ozturk, bioloog, vertellen bij Vroege Vogels over het eerste grote onderzoek naar tijdsbesef bij apen.
Hun studieobjecten zijn mandrils, de familieleden van de wijze en kleurrijke Rafiki uit de Leeuwenkoning. Met hun felgekleurde gezichten en grote hoektanden zien ze er woest uit, maar ze zijn eigenlijk best schuchter.
Op tijd aan tafel
Tijdens het onderzoek verstopte het team van Janmaat en Ozturk wortels en druiven op vaste locaties in het buitenverblijf van mandrils in ARTIS. Het lekkers werd respectievelijk iedere twee en vijf dagen verborgen. Vervolgens hielden de onderzoekers 113 dagen lang iedere dag de keuze van iedere mandril bij. Ze keken daarbij of er werd gekozen voor een wortel- of een druiflocatie. De onderzoekers ontdekten dat de mandrils het tweedaagse tijdsinterval van wortels na ongeveer 30 dagen hadden geleerd. Het is hen niet gelukt om het vijfdaagse interval van de druiven te leren. De mandrils leken hier meer tijd voor nodig te hebben.
Slimme apen
De mandrils blijken dus tijdsbesef te hebben. Volgens de onderzoekers is er nu uniek wetenschappelijk bewijs dat primaten bij kunnen houden hoeveel dagen er verstreken zijn sinds specifieke gebeurtenissen in het verleden. "Dat wij dit bewijs nu pas vinden is verwonderlijk", zegt Janmaat. "Omdat fruit in de natuur er dagen tot weken over kan doen om te rijpen, verwacht je dat het voordelig is om bij te kunnen houden hoeveel dagen er verstreken zijn. Misschien zijn wij de eerste die dit waarnemen, omdat niemand eerder de dieren zo langdurig heeft geobserveerd."
Mandrils kijken klok
Vroege Vogels: iedere zondagochtend van 07.00 tot 10.00 uur.
Vroege Vogels is hét programma over natuur en milieu. Op zondagochtend te beluisteren op NPO Radio 1 en vrijdagavond te zien op NPO 2. Like Vroege Vogels op Facebook of volg het programma op Twitter of Instagram.
Gerelateerd
