Trump gebruikt hogere NAVO-norm om radicalen handje te helpen, denkt Vlaamse journalist: 'Een masterplan'

Trump is inmiddels honderd dagen bezig aan zijn tweede termijn in het Witte Huis. Volgens Soenens maakt de Republikeinse president werk van een ideologische hervorming die fundamentele democratische zekerheden ondermijnt. "Amerika gaat in een rotvaart richting een autocratie, maar de autocraat snijdt zichzelf in de vingers door de importtarieven", begint hij in Sven op 1.

'Alles wordt duurder'

Tijdens een bijeenkomst in Detroit afgelopen nacht vierde Trump zijn honderd dagen als president van de Verenigde Staten. Zijn successen werden groot uitgemeten, maar volgens Soenens komen op dit moment vooral de negatieve gevolgen van zijn beleid aan het daglicht. "Hij beloofde om inflatie af te schaffen – wat helemaal niet kan – maar alles wordt duurder."

Ook voor zijn eigen achterban. "In het begin gelooft zijn achterban nog dat het tijdelijk is, want hun president zegt dat het tijdelijke pijn is, maar de pijn zal heel lang duren. Als eenmaal de inflatie is ingezet, worden leningen duurder, worden huizen duurder, alles in het leven wordt duurder. Dan gaan Amerikanen nadenken: 'Wat hebben we hier gedaan? Dit is geen beter leven.' En dan zal er ook minder sympathie ontstaan voor andere maatregelen."

Volgens Soenens lijkt Trump de basisprincipes van economie niet te begrijpen. Zo wil hij fabrieken terughalen naar Amerika, maar dat is volgens de journalist economisch onhoudbaar. "Haal die sneakersfabrieken terug en je krijgt lonen die niet te betalen zijn", waarschuwt hij.

"Het zouden hongerlonen moeten zijn, want die sneakers worden helaas voor hongerlonen gemaakt in Vietnam, China en Cambodja en komen goedkoop terug naar de VS. Als ze in Amerika worden gemaakt, zijn de lonen veel hoger en stijgen de prijzen. De consument zal dan dik verliezen. Niet zo slim."

Rechtsstaat op losse schroeven

Tegelijk ziet Soenens een fundamentele verschuiving in het Amerikaanse systeem. "Er is een contrareformatie aan de gang. Je hebt wel de stootkussens van de democratie. Rechters die zeggen: 'Het kan niet, het mag niet', maar een andere rechter zegt dan: 'Het kan voorlopig wel.' Dan duurt het eeuwig – zo gaat dat in een democratie – voordat rechters een definitieve knoop doorhakken. Tegen die tijd is het kwaad al geschied."

"Er verandert effectief heel veel, in nog maar honderd dagen tijd", zegt Soenens over Amerika onder Trump. "Mensen zeggen: 'Misschien gaat Trump verliezen bij de midterms', maar die zijn nog honderden dagen ver weg. Wat gaat er nog gebeuren? Hoe ver gaan de instituties aangetast geraken? Dat kunnen we nog niet zeggen."

'Masterplan Trump'

Ondertussen zijn Europese NAVO-landegenoten bezig om hun defensie-uitgaven op te schroeven Onder dreiging van Rusland, maar ook vanwege Trumps eisen. "Er moet nog een klein beetje extra bij, want België was één van de landen in de staart van de groep van landen die niet voldeden aan de NAVO-norm van twee procent", legt Soenens uit.

Trump vindt het nog niet voldoende: hij roept inmiddels op voor een NAVO-norm van vijf procent voor Europese bondgenoten. Als landen dat bedrag daadwerkelijk gaan ophoesten, dan geeft dat "voer aan radicale partijen", denkt Soenens. "Een slimme zet van Trump."

Hij legt uit: "Als er zoveel geld naar defensie moet gaan, dan gaat er veel geld niet meer naar andere initiatieven. De welvaartsstaat, die in Europa zo populair is geworden na de Tweede Wereldoorlog, kan op losse schroeven komen te staan, zelfs daveren op zijn grondvesten. Mensen krijgen minder dan ze gewend zijn en er ontstaat onvrede. Dat biedt kansen voor autoritaire leiders. Je kunt het zien als een masterplan van Trump.