NS en vakbonden oneens over voorstel: 'Nieuwe acties worden niet uitgesloten'

De spoorvakbonden eisen onder andere een forse loonsverhoging van zeven tot acht procent. De NS-directie gaat daar niet in mee: zij willen de werknemers wel compenseren voor inflatie, maar dat is het dan ook. De vakbonden vinden het niet eerlijk als de medewerkers alleen worden gecompenseerd voor inflatie en er verder niet op vooruit gaan. "Dus nieuwe acties dreigen", zegt Volkskrant-journalist Ashwant Nandram.

Gelijke arbeidsvoorwaarden NS-personeel

Op dit moment ligt er een pakket aan maatregelen op tafel en wordt er onderhandeld over een CAO. Daarbij gaat het over het loon, maar ook over de verbetering van voorwaarden - bijvoorbeeld over zwaar werk - en over gelijke arbeidsvoorwaarden voor monteurs, conducteurs en kantoorpersoneel. "Maar uiteindelijk gaan de onderhandelingen toch om centen", aldus Nandram.

Sommige reizigers vragen zich af: is het salaris van NS-medewerkers dan zo slecht? Het antwoord is niet helemaal zwart-wit: een conducteur bijvoorbeeld verdient niet goed, maar ook zeker niet slecht. Daarnaast is de salarisstijging voor NS-personeel relatief hoog. Zij zijn er vier procent meer op vooruit gegaan dan de gemiddelde werkende persoon in de afgelopen 15 jaar. Maar, legt Henri Janssen van FNV Spoor uit: in het begin is het geen vetpot voor de NS-medewerker, en het duurt 20 jaar voordat iemand in de maximale loongroep zit.

NS weer een staatsbedrijf?

Volgens Nandram is de kernvraag in de gesprekken tussen de vakbonden en de NS-directie: wat is eerlijk? Het is eerlijk dat werknemers gecompenseerd worden voor inflatie, maar het is ook eerlijk als een bedrijf in zwaar weer zit, dat die ook moeten toeleveren. NS blijft immers een commercieel bedrijf en is geen overheidsinstantie. "En in de politiek is er weinig draagvlak voor om er weer een staatsbedrijf van te maken", zegt Nandram.

"Het openbaar vervoer is een publieke dienstverlening", zegt Janssen. "Iedereen in Nederland hoopt dat NS voldoende personeel binnenhaalt en binnenhoudt om ook in de toekomst de dienstregeling punctueel en veilig te laten gebeuren. En daarin zit 'm de kneep. De NS is niet meer concurrerend op de arbeidsmarkt. De mensen die nu binnenstromen, stromen relatief snel weer uit." Dat heeft te maken met de arbeidsvoorwaarden en andere sectoren waar mensen beter kunnen verdienen.

Vakbond-bolwerk

Het Spoor is één van de laatste bolwerken van de vakbonden - op een gemiddelde werkvloer is maar 15% van de werkenden lid. En het is duidelijk: lid zijn van een vakbond werkt, "met relatief weinig mensen kun je het plat leggen", aldus Nandram.

En dus dreigen er nu wederom acties. "Laten we duidelijk zijn: ik ga ervan uit dat NS de verantwoordelijkheid wel serieus neemt en dat er geen stakingen komen", aldus Janssen. Maar: acties worden niet uitgesloten.