De Nieuws BV onderzoekt: Is zwijgen ook in de Tweede Kamer goud?

Aanleiding was een Zwitsers onderzoek naar de spreektijden van parlementsleden. Het oorspronkelijke doel van dat onderzoek was om uit te vinden hoe de spreektijd was verdeeld tussen mannen en vrouwen, maar een bij-effect van dat onderzoek bleek te liggen in de spreektijd per parlementariër. De Zwitserse onderzoeksjournalisten deden een opvallende conclusie: er was één parlementslid dat nog geen enkele inhoudelijke bijdrage op haar naam had staan. Barbara Keller - het parlementslid in kwestie - heeft daar overigens wel een verklaring voor; volgens haar is niet de plenaire zaal dé plek waarop een parlementariër kan scoren, maar zijn de commissievergaderingen en bilateraaltjes met beleidsbepalers veel belangrijker als je in de politiek iets wil bereiken.

Mannen en vrouwen in de kamer

Francisco van Jole las het Zwitserse onderzoek en vroeg zich af of er in Nederland wél sprake was van een mannencultuur in de Kamer. De Nieuws BV zocht naar het antwoord op die vraag, en vroeg bij het informatiepunt van de Tweede Kamers de gegevens op over de plenaire bijdrages van onze Kamerleden. In dit onderzoek zijn de plenaire debatten meegenomen sinds de installatie van de Tweede Kamer in de huidige samenstelling. Er is 'geturfd' hoe vaak een Kamerlid als spreker in de Kamer (in plenaire samenstelling) is opgetreden. Mondelinge vragen, bijdrages, vervolgvragen en moties in een VAO tellen mee; bijdrages aan de regeling van werkzaamheden zijn in dit onderzoek niet meegenomen.

Allereerst blijkt uit de gegevens dat de man-vrouw verhouding van spreekbeurten in overeenstemming is met de man-vrouwverhouding in de Kamer. Één derde van de Tweede Kamer bestaat ongeveer uit vrouwen, en datzelfde percentage zien we ook terug in de gegevens over de plenaire spreekmomenten

De zwijgende minderheid

Natuurlijk is in het onderzoek óók gekeken of er in Nederland Kamerleden zijn die zich sinds de installatie van de Kamer vorig jaar plenair nog niet inhoudelijk hebben bemoeid met de debatten. Uit dat onderzoek is gebleken dat er vier Kamerleden zijn die nog geen in onze criteria als spreekbeurt gekwalificeerde bijdrage hebben geleverd. Het gaat om PVV'er Emiel van Dijk, en om de VVD-politici Antoinette Laan, Wybren van Haga en Bas van 't Wout (allen VVD).

Volgens Peter Kee hoeft zwijgen niet direct te betekenen dat een Kamerlid de kantjes ervan afloopt. Zo is Emiel van Dijk pas een paar weken actief in de Tweede Kamer en vervangt hij een zwangere collega. Van 't Wout heeft veel belangrijke interne taken, en Van Haga en Laan profileren zich als nieuwe Kamerleden vooral via schriftelijke bijdragen en in commissievergaderingen.

In de lijst vallen verder de namen van Marianne Thieme en Alexander Pechtold op, die het qua profilering blijkbaar ook van andere soorten bijdrages moeten hebben. Ook Jesse Klaver bungelt onderaan de lijst.

Zichtbaarheidskampioenen

Tegenover de Kamerleden die zich plenair minder vaak laten zien staan uiteraard de parlementariërs die niet uit de blauwe kuipjes zijn weg te slaan. Wie een bezoekje aan de Kamer brengt blijkt het meeste kans te maken om Roelof Bisschop (SGP) het woord te zien voeren. Het SGP-Kamerlid is verantwoordelijk voor 73 spreekbeurten. Hij heeft zijn eerste plaats vooral te danken aan een heuse waslijst aan dossiers. Van Jole: "En hij komt uit het onderwijs, dus weet hij eigenlijk overal wel wat van." De Top 3 werd gecompleteerd door SP-mastodont Ronald van Raak en het manusje van alles van de PvdA-fractie, Henk Nijboer.

Eervolle vermeldingen gaan naar de hoogste nieuwe binnenkomer, Denk-Kamerlid Farid Azarkan en naar de hoogste vrouw, Nevin Özütok van GroenLinks. En tot slot verdient ook Martin van Rooijen (50 Plus) een eervolle vermelding; ondanks zijn respectabele leeftijd (75 jaar) oogt hij met 46 bijdrages behoorlijk onvermoeibaar, getuige ook zijn poging tot een filibuster eerder dit jaar.

De actiefste partijen

Tot slot is gekeken naar de actiefste partijen van het parlement. Ook dat geeft een opvallend beeld. Wanneer de partijen worden afgezet tegen het aantal spreekbeurten in de plenaire zaal ontstaat ook een interessant beeld. Veel van de oppositiepartijen voeren vaker het woord dan dat op basis van de fractiegrootte van hen kan worden verwacht. Voor het Forum voor Democratie, D66 en het CDA is die uitslag om het even. De VVD en PVV komen afgezet tegen de fractiegrootte vrij weinig aan het woord.

Meer van De Nieuws BV?

Volg ons op Facebook en Twitter.