Stikstofminister Van der Wal: 'Als we de economie niet drastisch vergroenen, gaan we in Nederland vastlopen'

Op dit moment onderhandelt Van der Wal met de Europese Unie over het ambitieuze plan om een groot aantal zogeheten piekbelasters, zowel uit landbouw als industrie, uit te kopen. Daarvoor wil de minister de bedrijven die extreem veel stikstof uitstoten meer vergoeden dan de intrinsieke waarde van hun bedrijf.

Zij verwacht niet dat de EU dit als ongeoorloofde staatssteun zal zien. "Brussel ziet wat ons doel is: stikstofruimte vrijmaken om de natuur te versterken en om PAS-melders (boerenbedrijven die tegen hun eigen schuld ineens zonder vergunning zijn komen te zitten, red.) te helpen. Ik zie een positieve grondhouding in Brussel", aldus de hoopvolle minister.

Ook biodiversiteit, klimaat en waterkwaliteit

Naast de problemen rond stikstof, moet het kabinet de teruglopende biodiversiteit, de uitstoot van broeikasgassen en de waterkwaliteit aanpakken. "Dat doen we met een gebiedsgerichte aanpak", legt Van der Wal uit. "Op de hoge zandgronden liggen de problemen heel anders dan in de veenweide. Ik beschouw mijn ministerschap over drie jaar als geslaagd, wanneer we die gebiedsgerichte aanpak goed op de rails hebben."

Van der Wal toont zich op verschillende dossiers bijzonder optimistisch. "Mijn valkuil', grapt ze. "Maar ik geloof bijvoorbeeld echt dat het goed mogelijk is om in 2030 30% van ons land te reserveren voor beschermde natuur, zoals vorige week in Montreal is afgesproken. En ook voor die overige 70% moeten we werken aan een betere basiskwaliteit. Dat begint met 'tegelwippen' in de achtertuintjes, tot natuurinclusieve landbouw met ook terugkeer van groene landschapselementen, zoals hagen tussen percelen."

Van der Wal bevestigt dat die basiskwaliteit van de natuur in steden en op het platteland los staat van de 30% beschermde natuur waar zij in Montreal voor heeft getekend.

Duurzaam samenleven met de wolf

Ook in de discussie over de wolf, die sinds een paar jaar weer in Nederland leeft, is Van der Wal optimistisch. "We zullen op een duurzame manier moeten leren samenleven met de wolf, want het dier is een verrijking van onze biodiversiteit. Dat betekent dus ook dat we via de provincies steun moeten geven aan boeren die hun vee willen beschermen tegen de wolf. Wat dat betreft kunnen we misschien ook leren van landen om ons heen, die al veel langer ervaring hebben met wolven", aldus de minister die vlak bij haar huis ook al eens een glimp opving van dit dier. "Tenminste, dat denk ik", voegt ze daar voor de zekerheid aan toe.

Caraïben

De afgelopen tijd werd in de uitzending van Vroege Vogels gesproken over de problemen van de natuur op de Caraïben. Van der Wal stelt dat zij ook die natuur in ons koninkrijk op haar vizier heeft. "Daar zullen we volgend jaar 35 miljoen in gaan investeren. Deskundigen verzekeren mij ervan dat het voor het koraal op sommige plekken al bijna één minuut over twaalf is. Als we ook daar de economie niet drastisch gaan vergroenen, dreigen we dit belangrijke ecosysteem helemaal te gaan verliezen."

Natuur is niet links of rechts

Wanneer Van der Wal de urgentie bespreekt van het herstel van de biodiversiteit en hardop gruwt van het visioen dat we straks, net als op sommige plaatsen in China al gebeurd, misschien onze fruitbomen wel moeten gaan bestuiven met pincetjes, bij gebrek aan insecten, klinkt ze een stuk linkser dan je misschien van een VVD-minister zou verwachten.

Zelf vindt ze dat onzin, zegt ze heel stellig. "Natuur is niet van links of van rechts. Voor mij hoort bij natuurherstel ook economische groei, want we willen in ons volle land toch ook kunnen wonen, werken en reizen. Maar de economische groei die daarvoor nodig is, dat moet een andere economie worden dan voorheen. Ik geloof echt in de kracht van een groene economie."