Centrum tegen Kinderhandel en Mensenhandel: te weinig zicht op jongeren die gedwongen in criminaliteit komen

“Ze worden gedwongen tot het plegen van criminele feiten”, vertelt Shamir Ceuleers van het Centrum tegen Kinderhandel en Mensenhandel. in NOS Radio 1 Journaal. “Wat we heel vaak tegenkomen, is dat ze gedwongen worden om drugs te dealen of drugspakketjes te brengen. Maar ook worden ze ingezet als geldezels. Het gebeurt ook dat ze anderen ronselen voor prostitutie.”

Jongeren

“Het zijn met name kwetsbare jongeren. De grootste groep die wordt gezien, zijn minderjarige in de leeftijd tussen 13 en 17 jaar. Een heel groot aantal daarvan heeft een lichtelijk verstandelijke beperking, een moeilijke achtergrond of kampt met schulden. Dat soort jongeren moeten we aandenken.”

Criminelen

Hoe worden deze jongeren het criminele circuit ingetrokken? “Soms gebruiken de criminelen geweld of dreigen ze met geweld, maar de dwangmiddelen kunnen ook subtieler zijn”, zegt Ceuleers. “Ze gaan echt opzoek naar mensen die makkelijk beïnvloedbaar zijn, zoals mensen die licht verstandelijk beperkt zijn. Maar minderjarige an sich zijn al makkelijk beïnvloedbaar. Het kan ook dat ze met schulden zitten en dat daar misbruik van wordt gemaakt of dat ze naakt beelden in bezit hebben en dan daarmee mensen mee gaan chanteren.”

“De criminelen ronselen onder scholen. Bijvoorbeeld bij praktijkscholen”, vertelt Ceuleers. “Maar waar ik zelf van geschrokken ben, is dat 20 procent die hebben meegewerkt aan ons onderzoek ook zeggen dat het gebeurt op basisscholen. Dan zit je op een hele jonge leeftijd.”

Hulp vragen

De jongeren die gedwongen in de criminaliteit belanden, trekken niet zelf aan de bel voor hulp. “Dat is echt een probleem in de mensenhandel. Ook bij deze groep, het is een verborgen groep. Ze schamen zich, maar kampen ook met angst. Angst voor de criminelen die hier achter zitten. Het zijn gewinterde criminelen, maar ze zijn ook bang voor veroordelingen. Ze zijn bang dat ze veroordeeld kunnen worden. Dat is een reëel risico, zeker als je niet herkend wordt als slachtoffer. Je gaat dan niet zelf naar de politie stappen of hulp zoeken.”

Signalen

“Uit ons onderzoek blijkt dat ook meer dan 1600 professionals, meer dan de helft signalen ontvangt wanneer ze werken met deze jongeren. Maar die signalen komen niet terecht bij de mensenhandel politie.”

“Wij richten ons qua aanbeveling op twee punten. Allereerst richten wij ons tot de minister Yesilgöz, minister van justitie. Die is bezig met de aanpak van ondermijning, met name ook drugsgerelateerde ondermijning. Het kabinet heeft 82 miljoen vrijgemaakt om te voorkomen dat er jonge aanwas is. Als er niet in de aanpak kijken naar criminele uitbuiting en alleen maar inzetten op het voorkomen dat jongeren in de criminaliteit terecht komen, dan verliezen we deze groep.”

“Je kan het gaan hebben over dat het niet aantrekkelijk is om in de criminaliteit te komen, maar sommige zitten er al in. Die worden gedwongen en als daar geen oog voor is, heb je een probleem”, legt Ceuleers uit. “Het Verenigd Koninkrijk is daar een groot voorbeeld in. Een aantal jaar geleden hadden zijn 500 vermoedelijke slachtoffers, vorig jaar waren dat er 6200. Zij zijn gaan kijken met andere ogen, dat is cruciaal. Anders verliezen we de strijd."