Sekswerker Betty vermoord op de Wallen: 'Mensen trekken heel snel conclusies'

Podcastmaker en regisseur Naomi Steijger maakt een podcast over de Hongaarse Betty Szabó, een sekswerker die in 2009 is vermoord op de Wallen. Het werd een cold case, totdat deze week DNA-matches boven water kwamen. Maar al veel eerder werd Steijger geïntrigeerd door het verhaal van Betty. Steijger werkte achter de kassa van het Erotisch Museum in Amsterdam. Ze raakte in gesprek met oud-politieagent Frank die altijd met grootse verhalen kwam. Hij vertelt haar voor het eerst over Betty.

Wie was Betty?

Frank omschrijft Betty als een vrouw met een drakentatoeage die van zich af beet en stevig in haar schoenen stond. "Ze was ook zwanger en werkte nog tot een laat stadium in haar zwangerschap", vertelt Steijger. "Hierdoor viel ze op en zijn mensen haar nooit vergeten. Omdat deze zaak nooit is opgelost, gaan mensen allerlei verhaaltjes verzinnen over wat er gebeurd is. Ze vragen zich dan af of het iets te maken kon hebben met haar uitgesproken karakter."

Wat er op 19 februari 2009 precies gebeurd is, is niet duidelijk. Wat wel bekend is, is dat Betty meer dan zeventig keer is gestoken met een mes, tussen half acht 's avonds en één uur 's nachts. "In 2009 waren er al bewakingscamera's, maar die waren een stuk minder goed dan de camera's van nu", vertelt Steijger. "Sommige camera's stonden ook gewoon uit, omdat ze alleen af moesten schrikken."

Stereotype

Frank benoemt in de podcast dat Betty een gemene prostituee was die onbeschoft was tegen klanten en op geld uit was. Steijger zegt dat dit zijn eigen perspectief is. "Het zijn vaak kort-door-de-bocht-formuleringen. Ik heb ook mensen horen zeggen dat ze dachten dat de vader van haar kind haar vermoord moest hebben. Mensen trekken heel snel conclusies die nergens op gebaseerd zijn."

Betty wordt hiermee in hokjes geduwd, wat wel meer gebeurt bij vrouwen, vindt Steijger. "Je hebt voor vrouwen een aantal stereotype vrouwbeelden. De hoer, de moeder en de heks. Betty was het eigenlijk allemaal tegelijk. Ik denk dat mensen het moeilijk vinden om een vrouw te zien met meerdere variaties in één, zoals hoer en moeder tegelijk. Moeders worden namelijk niet gezien als seksuele wezens."

Hologram

Inmiddels is de zaak weer heropend. Eind 2024 werd op de Wallen een hologram van Betty geplaatst, in de hoop de dader te vinden. Deze hologram was een interpretatie van de animator op het politiebureau. Er zijn ook beelden gebruikt die een patholoog gemaakt heeft van haar dode lichaam. De hologram heeft dezelfde kleding aan als Betty de avond van haar moord aanhad. "Ze werd wel dunner afgebeeld dan hoe mensen haar konden herinneren", vertelt Steijger. "Zo zijn er dus verschillende versies van Betty ontstaan."

Horen, zien en zwijgen

In 2009 werd al gezegd dat de sleutel in het oplossen van de moord ligt in het Wallengebied zelf. Het is alleen een gestigmatiseerde buurt, vertelt Steijger. "Mensen zijn bang om zich uit te spreken, omdat ze het idee hebben dat er dan op een bepaalde manier naar ze gekeken wordt. De oudere generatie heeft het gevoel dat horen, zien en zwijgen onderdeel is van hun kernidentiteit."

Het Nederlands Forensisch Instituut heeft nu twee DNA-matches gevonden. Steijer weet dat het sporen zijn die mogelijk van de dader zijn. "Verder is het aan de politie om daar iets over te zeggen. Zij roepen klanten van Betty van die avond op om zich te melden." Als ze zich niet zelf melden, gaat de politie daar verwantschapsonderzoek doen.