Sint-Maarten denkt na over een referendum voor onafhankelijkheid

Hoe groot de wens is van bewoners om onafhankelijk te worden, moet blijken uit het referendum. "Een deel van het parlement is in ieder geval geïnteresseerd in die vraag op dit moment. De staatkundige structuur, hoe de relatie met Nederland juridisch wordt ingevuld, dat is wel een discussie van alle tijden", zegt correspondent Dick Drayer in het NOS Radio 1 Journaal.

Relatie Nederland

Volgens Drayer wordt er sinds het einde van de kolonisatie vaak nagedacht over hoe de relatie met Nederland er moet uitzien. "Met enige regelmaat van de klok organiseren de eilanden volksraadplegingen om te sleutelen aan dat model in het Koninkrijk. Zo hadden we eerst de Nederlandse Antillen, waar in 1986 Aruba dan uitstapte en autonoom werd, overigens nog steeds onderdeel van het Koninkrijk is. In 2010 gingen Sint-Maarten en Curaçao ook uit de Antillen en Aruba achterna."

Sint-Eustatius, Bonaire en Saba werden uiteindelijk speciale gemeentes binnen het Nederlandse Koninkrijk. "De roep van onafhankelijkheid is dus van alle tijden, maar is in Sint-Maarten altijd sterk geweest. In 1994 wilde vier procent onafhankelijk worden, en in 2000 was dat al veertien procent. Nu is er dus een nieuw initiatief."

Onafhankelijk

Als blijkt dat een meerderheid van de bevolking uit het Koninkrijk wil stappen, dan kan de onafhankelijkheid uitgeroepen worden. "De Nederlandse politiek mag een volk, in dit geval Sint-Maarten, niet de onafhankelijkheid of een andere structuur opleggen. Je kunt als politiek op Sint-Maarten ook niet zomaar de onafhankelijkheid uitroepen bij een meerderheid van stemmen in het parlement", zegt Drayer. "Het zelfbeschikkingsrecht is aan het volk en niet direct aan de vertegenwoordiging van het volk. Daarom wordt er meestal gebruik gemaakt van een referendum."

Nederlandse politiek

“Het is geen geheim dat Nederland liever de eilanden kwijt dan rijk is”, vertelt Drayer. "Ze worden toch als een hoofdpijndossier gezien. Rutte heeft zelf eens gezegd: wil je onafhankelijk worden? Dan is één telefoontje genoeg. Het geeft wel aan hoe de gedachte sinds de koloniale tijd en slavernij, toen de eilanden Nederland wel geld en goud opleverden, radicaal gedraaid is."

Referendum

Eerst moet nog onderzocht worden of er een draagvlak is voor een referendum voor de onafhankelijkheid. "Je moet weten dat Sint-Maarten officieel 40.000 inwoners heeft. Een groot deel van die mensen is immigrant van andere Caribische eilanden en daarnaast wonen er naar schatting zo'n 20.000 niet-geregistreerde immigranten. De eigen bevolking is op Sint-Maarten in de minderheid. De meeste legale migranten hebben een Nederlands paspoort die ze niet kwijt willen, voor geen goud. Dat geldt ook voor een deel van de geboren Sint-Maartenaren", zegt Drayer.