De 'Marie-Clairisatie' van de Nederlandse taal: 'Elke studentenstad heeft z’n eigen taalregels'
- Nieuws
- De 'Marie-Clairisatie' van de Nederlandse taal: 'Elke studentenstad heeft z’n eigen taalregels'
In de Nederlandse studentensteden zijn velen introductieweekactiviteiten weer in volle gang. Maar naast nieuwe vrienden en eerste colleges wacht kersverse studenten nóg een uitdaging: een nieuwe taal. Althans, zo lijkt het, gezien de studententaal vol cryptische afkortingen en creatief taalgebruik zit dat voor buitenstaanders nauwelijks te volgen is. Denk aan spebi voor speciaalbiertje, tenta voor tentamen en kladiladi voor 'klap die laptop dicht'. Neerlandica Ande Cremers, masterstudent Taalvariatie en Meertaligheid aan de Radboud Universiteit, deed onderzoek naar dit fenomeen en noemt het 'de Marie-Clairisatie van het Nederlands' bij de Taalstaat.
Video niet beschikbaar
Het woord Marie-Clairisatie is een knipoog naar het stereotype van vrouwelijke studenten uit de Randstad, Marie-Claire, vaak herkenbaar aan een haarclip, typische outfit en een eigenzinnige taalstijl.
"Het is een spel met klanken en vormen", vertelt Cremers in De Taalstaat. "Er zijn regels: klinkers als a, i, o of u zijn populair aan het eind van afkortingen. Als dat niet werkt, plak je gewoon een -ie eraan vast, zoals spannie als afkorting voor spannend."
Niet alleen Marie-Claires
Hoewel het taalgebruik geassocieerd wordt met vrouwelijke studenten, blijkt het gebruik niet aan gender gebonden. "Ook mannelijke studenten gebruiken deze afkortingen. Het roept misschien vrouwelijke connotaties op, maar het gebruik is breder", aldus Cremers.
Opvallend is hoe deze taal zich ontwikkelt: deels bestaat er een vaste 'canon' van afkortingen, maar de vorm is zo toegankelijk dat studenten constant zelf nieuwe termen maken. Dat maakt de studententaal dynamisch én eigenzinnig.
Woordenboek?
Cremers vertelt dat er zelfs een woordenboek bestaat met alle afko's (afkortingen). "Maar pas op: elke studentenstad heeft z’n eigen taalregels. Wat in Utrecht werkt, is in Groningen misschien totaal niet in."
Voor wie alvast wil beginnen: HDP staat voor heerliedepeerlie. "Dat is iets heel leuks of fijns", zegt Cremers. En kladiladi betekent dus simpelweg dat het tijd is om de laptop dicht te klappen. "Dat zijn wel basics die je moet kennen,” aldus Cremers.
Volgens Neerlandica Cremers is de studententaal een taalverrijking. "Het is zo'n creatieve manier om met woorden om te gaan, ook omdat je steeds nieuwe woorden kunt verzinnen, dus ik vind dat wel een verrijking."
De Taalstaat (KRO-NCRV)
Frits Spits presenteert iedere zaterdag tussen 11:00 en 13:00 uur De Taalstaat op NPO Radio 1. Een vrolijk en informatief programma over, je verwacht het niet, de Nederlandse taal. Frits Spits interviewt bekende schrijvers, dichters en muzikanten, ingewikkelde taalkwesties worden beantwoord en 'vergeten' woorden worden verzameld. Volg De Taalstaat op Facebook en Bluesky.