Binnenland
AVROTROS

Tinbergen, expert, activist en sober

foto: ANPfoto: ANP
  1. Nieuwschevron right
  2. Tinbergen, expert, activist en sober

Jan Tinbergen was de eerste winnaar van de Nobelprijs voor de economie. Een van oorsprong natuurkundige die de economie niet wilde voorspellen, maar wilde beïnvloeden. Volgens zijn biograaf dr. Erwin Dekker zit het belang van Tinbergen erin dat hij de moderne economie een plek heeft gegeven in het staatsbestel. Hij stond aan de wieg van het CPB, en eerder al aan het Plan van de Arbeid. Tegen zijn tijdgenoten in vond Tinbergen het minder belangrijk om te voorspellen wat volgend jaar het werkloosheidscijfer zou zijn. Tinbergen wilde er voor zorgen dat de werkloosheid in het volgende jaar op bij voorbeeld 5% zou zijn. "Hij zag de economie als een machine, door aan knoppen te draaien kon je de uitkomst anders laten zijn."

#330 - Neerlands grootste econoom - sober en zuinig - De Jortcast

Activist

Op dr Kelders vraag of Tinbergen niet meer een activist was dan een expert of wetenschapper stelt dr. Erwin Dekker dat de Nobelprijswinnaar zich heel goed aan zijn rol aan kon passen. "Als adviseur bij de Volkenbond - de voorloper van de VN, moest hij zich zelfs afzijdig houden van de vraag of 'The New Deal' een goed idee was of niet, want dat was politiek advies. Daar houdt hij zich netjes aan. Maar als hij na de functie weer enigszins ruimte krijgt dan komt zijn enorme bevlogenheid weer naar boven."

Verheffing boven materie

Tinbergen was een echt verheffingssocialist. In de traditie van Wibaut was hij voorstander van het nastreven van een beter leven. De cultuur onder de arbeiders moest worden gestimuleerd. Dit betere leven ging niet gepaard met per se meer materiële welvaart.

Zelf leefde Tinbergen dat voor. Hij reed geen auto, waar zijn gegoede studenten eerste klas reisden, stapte de professor zelf in de tweede klas. Verder dronk hij geen alcohol, had hij een enorme hoge arbeidsmoraal en voelde hij een enorme verantwoordelijkheid. Als Gorbatsjov op bezoek komt bij de professor is zijn soberheid duidelijk te zien. Als de oud-leider van de Sovjet Unie te gast is, brengt Tinbergen zelf de thee en de biscuitjes.

Rechtse biograaf voor links icoon

De biografie van dr. Dekker is een initiatief geweest van een aantal oud-studenten van Tinbergen. Deze groep met oud-minister Jan Pronk in hun midden, gaf de opdracht voor een biografie. Erwin Dekker was overigens niet de meest aangewezen persoon om dit onderzoek te doen.

Dekker promoveerde op de Weense school, waaruit het neo-liberalisme voorgekomen is. Hij komt niet uit de sociaal democratische traditie. Zelf stelt dr. Dekker daarover dat het enerzijds goed is dat er geen fanboy werd aangesteld anderzijds, de sollicitatie commissie vergewiste zichzelf er wel van dat Dekker geen karaktermoord zou gaan plegen.

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.

Ster advertentie
Ster advertentie