Shortlist Natuurboekenprijs 2025 bekendgemaakt in Vroege Vogels

De vijf genomineerde boeken zijn, op alfabetische volgorde:

Dokters van nature door Jaap de Roode

Wilde dieren maken al eeuwenlang gebruik van de natuur als apotheek om zichzelf te genezen. Bioloog Jaap de Roode beschrijft in 'Dokters van Nature' (KNNV uitgeverij) hoe allerlei dieren verschillende vormen van medicijnen gebruiken. Ook onderzoekt hij of dit gedrag aangeleerd of aangeboren is en laat hij zien hoe deze kennis de menselijke geneeskunde zou kunnen beïnvloeden. De jury: "Dit boek weet wetenschappelijk onderzoek toegankelijk te maken voor elke lezer. Met fantastische voorbeelden, van vlinders tot katten, krijgt de lezer een beeld van de kennis die dieren hebben over natuurlijke medicijnen."

Graafdier door Nikki Dekker

We willen naar andere planeten, naar de bodem van de oceaan, maar hoe zit het met de grond onder onze voeten? In het boek 'Graafdier' (uitgeverij De Bezige Bij) graaft Nikki Dekker een tunnel door het Nederlandse landschap, specifieker nog: De Groote Peel. Hoe dieper ze komt, hoe verder ze in het verleden reist. Langs de veenmol, zonnewijzers en ruggenwervels van walvissen, tot 300 miljoen jaar geleden. En steeds weer stuit ze op die ene vraag: waarom bestaan we eigenlijk? Zij neemt de lezer mee de diepte in, waar fascinerende verhalen en grote levensvragen ontkiemen. De jury: "Het boek is opgebouwd in aardlagen en dat geeft een goed beeld van de geschiedenis van onze bodem. Nikki Dekker neemt je mee op een bijzondere reis door het gebied waar zij ook haar eigen behoefte aan rust en stilte ontdekt."

Metamorfose door Geert Jan Roebers en Merlijne Marell

Het dierenrijk is veel rijker dan je denkt. Bij elke vlindersoort horen vier of vijf rupsen die er allemaal anders uitzien en ook nog eens een totaal andere pop. Ook kevers, krabben, kokkels en kikkers veranderen tijdens hun leven. Als je ze alleen volwassen kent, herken je ze niet in een vroeger stadium. En andersom al helemaal niet. In 'Metamorfose' (uitgeverij Lannoo) van Geert-Jan Roebers en met prachtige tekeningen van Merlijne Marell, ontdek je hoe een piepklein eitje uitgroeit tot een prachtige zeester, hoe een kaal kuiken opgroeit tot een kleurige papegaai. De jury: "Ook al is dit boek heel geschikt voo kinderen, het is geen kinderboek. Ook wij als drie volwassenen hebben er veel van geleerd. Zo leeft de cicade als larve zeventien jaar onder de grond eer het dier boven de grond komt. En die mooie verhalen worden opgesierd door magnifique tekeningen van Merlijne Marell. Prachtig boek."

Muizenleven door Eva Meijer

Filosoof Eva Meijer nam vijfentwintig afgedankte laboratoriummuizen in huis. Over het leven samen met deze muizen schreef hen 'Muizenleven' (uitgeverij Cossee). Door met de muizen samen te leven leerde Eva Meijer dat muizen veel minder verschillen van mensen dan we denken, met hun eigen karakters, hechte vriendschappen, gewoontes en rituelen. Maar wat we echt van ze kunnen leren is hoe we anders kunnen samenleven en voor elkaar kunnen zorgen. De jury : "Eva Meijer schrijft over de muizen als ware het haar vrienden. Want waarom zouden wij als mens ons boven de muis plaatsen? De vriendschap tussen Bram en Wezel lijkt op dat van een echtpaar. Niets doen ze zonder elkaar. De vervlechting van het dagelijkse muizenleven en wetenschappelijk onderzoek naar diergedrag, maakt dit boek tot een der genomineerden".

Wildernis in eigen land door Jeroen Helmer

Jeroen Helmer is, sinds de oprichting vijfendertig jaar geleden, illustrator bij ARK (een rewildingsorganisatie). In het boek 'Wildernis in eigen land' (uitgeverij Lemniscaat) schetst hij een beeld van de natuur in Nederland en toont hij ons wat er gebeurt als je de natuur tijd en ruimte geeft. Naast de tekst bevat het boek ook tekeningen met een verhaal van zijn hand. De jury: "Vooral de verhalende tekeningen van Jeroen Helmer zijn een feest voor jong en oud. Want wat leeft er wel niet allemaal rond en in een zomereik? Dit boek geeft een mooi beeld van de rijke natuur in ons eigen land."

Dit jaar is er ook een publieksprijs! Stem op je favoriet

Juryleden

De Natuurboekenprijs is een initiatief van natuurorganisatie LandschappenNL, de Volkskrant en Vroege Vogels. De jury bestaat uit Jean-Pierre Geelen (de Volkskrant), Jocelyn de Kwant (Landschap Noord-Holland) en Merlijn Schneiders (Vroege Vogels).

Vroege Vogelsfestival 28 september 2025

Vroege Vogels is zondag 28 september te gast in Fort Altena bij Werkendam. In de radiouitzending wordt de winnaar van de Natuurboekenprijs bekendgemaakt en daarna barsten de festiviteiten los op het Vroege Vogels Festival. Het wordt een dag vol muziek, inspiratie, workshops en natuurbeleving. Ook worden de genomineerden en de winnaar van de Natuurboekenprijs nog eens live geïnterviewd tijdens het festival.