Hazelwormen in Brabant: waar zitten ze?

De hazelworm spreekt tot de verbeelding. Hij heet worm, ziet er uit als een slangetje, maar het is een hagedis, zij het zonder pootjes. "Bijna iedereen die er wel eens een heeft gezien wordt erdoor geraakt", zegt Jeroen van Delft, onderzoeker bij de organisatie voor Reptielen-, Amfibieën- en Vissenonderzoek Nederland, RAVON. "Als je de kans krijgt om er eentje wat langer te bekijken, dan zie je bijvoorbeeld dat hij kan knipperen met zijn ogen. Slangen doen dat niet. Die lijken je continu heel strak aan te kijken, waardoor sommige mensen ze extra eng vinden. Een hazelworm kijkt veel 'vriendelijker'."

Opwarmen in de zon

Koudbloedige dieren zoals de hazelworm moeten 's morgens opwarmen in de zon om op 'bedrijfstemperatuur' te komen. Zandhagedissen of adders doen dat in de volle zon, maar hazelwormen lijken het slimmer aan te pakken. Die warmen indirect op, onder bijvoorbeeld een stukje boomschors in de zon. Daar zijn ze veilig voor eventuele predatoren.

Van dat gegeven kunnen onderzoekers gebruikmaken, door de dieren een kunstmatig 'zonnepaneeltje' aan te bieden. Door in een Brabants natuurgebied op strategische plekken wat stukjes golfplaat neer te leggen, waar de dieren onder kunnen schuilen en opwarmen, weet RAVON-vrijwilliger Frans van Erve ons een prachtige hazelworm te tonen.

Brabantse hazelwormen

Hazelwormen worden relatief veel gemeld vanuit Utrecht, Gelderland en Limburg. Ook in Brabant moeten ze nog in redelijke aantallen zitten, alleen de waarnemingen ontbreken. Vandaar dat RAVON een oproep doet: Heb je wel eens een hazelworm gezien in Brabant, meld het (met zo veel mogelijk details, liefst ook met foto's) naar hazelworm(at)ravon.nl.

Let op: In het bovenstaande filmpje laat Jeroen van Delft zien hoe je een hazelworm onderzoekt. Daarna laat hij het dier zo snel mogelijk weer vrij. Als je zelf een hazelworm wilt melden is het genoeg om de waarneming door te geven met eventueel een foto. Het is de bedoeling dit te doen zonder de dieren te verstoren. Vanuit andere provincies komen wel voldoende waarnemingen. Dan is het nog steeds interessant om een melding door te geven, maar doe dat dan via de site waarneming.nl.

"Hoe meer kennis er is over de verspreiding van deze dieren, hoe beter de beheerders daar in hun werk rekening mee kunnen houden", benadrukt Van Delft van RAVON.