Britse verkiezingen: Theresa May verliest met gokken

Kiezers kiezen, maar kiezers corrigeren soms ook. De Britten hebben de politiek gecorrigeerd en vooral gewaarschuwd: Brexit moet niet zomaar Brexit worden, en aan bezuinigen zit een grens. En bovenal kan worden vastgesteld dat je alleen in het casino gokt, en niet met de toekomst van een land. Premier Theresa May vroeg een breed gedragen mandaat aan kiezer, maar dat kreeg ze niet.

Verwacht het onverwachte

Er ging gejuich op bij de London School of Economics (LSE). Het was tien uur precies, de stembureaus waren dicht, de exit poll werd bekend. Niks geen ‘Landslide’ voor Theresa May, niks geen draagvlak om uit de Europese Unie te stappen. En dat laatste doet het goed bij de LSE, want een meer internationaal georiënteerde universiteit kun je hier eigenlijk niet vinden. Met het glas in de hand werd er op los geanalyseerd. Maar wat ik nu zeker weet, is dat je met betrekking tot politiek alleen nog het onverwachte kan voorspellen. Verder kun je niet gaan.

Want ook nu weer waren het de peilingen die er compleet naast zaten. En opvallender is dat Theresa May op grond van de peilingen een paar weken geleden plots besloot een mandaat aan de kiezer te vragen met als doel een steviger uitgangspositie te krijgen in Brussel bij de onderhandelingen over Brexit.

Het waren peilingen die een enorme zetelwinst voor de Conservatives voorspelden. De monsterzege leek al vóór de verkiezingen vast te staan. Iedereen weet dat zelfs het weer voorspellen onverantwoord is en dat een peiling doorgaans een dagkoers is, maar politiek en pers stinken er toch steeds weer in.

Genoeg is genoeg

Theresa May’s campagne mag dan slecht geweest zijn, maar de kiezer heeft geheel zelfstandig een opmerkelijke tik uitgedeeld.

"Enough is enough", zei May laatst. Maar het is nu een citaat van het Britse electoraat.

Het is een les voor heel Europa. Labour leek uitgespeeld omdat de sociaal-democraten ‘te links’ zouden zijn. Maar het verhaal van Labour was niet zo zeer links als wel er op gericht “eens iets anders te doen”, zoals Jeremy Corbyn zei. En waarom scheiden met Brussel?

Eensgezind zijn de Britten niet, bijgestuurd is er wel. Theresa May is zwaar beschadigd, want heeft misgegokt, maar daarmee zit Jeremy Corbyn nog niet in Downing Street 10, want de Conservatives hebben nog steeds de meeste zetels.

Misschien dat Theresa May met Herman Tjeenk Willink gaat bellen, want er moet geformeerd worden. Er is een extra partij nodig om May met een meerderheid premier te laten blijven. En Brexit? Die scheidingsprocedure mag niet langer duren dan twee jaar, is de afspraak.

Vergeet het maar. Dat weten ze ook in Brussel.

Brexit wordt hooguit een scheiding van tafel en bed, en wordt waarschijnlijk vooral een lat-relatie.

Kees Boonman is politiek commentator bij EenVandaag en presentator bij Kamerbreed op NPO Radio 1.