Marjolein Moorman over bijlesindustrie: 'Bijles zou niet nodig moeten zijn'

Bijles als investering in je kind

Lector onderwijskunde Louise Elffers zei eerder dat de elite tegenwoordig niet meer investeert in diamanten maar in bijles. Marjolein Moorman is wethouder in Amsterdam en maakt zich al jaren hard voor kansengelijkheid. Zij ziet dat 'investeren' in je kind doormiddel van bijles heel rendabel is.

"Wie het zich kan permitteren zal daarmee een voorsprong kunnen nemen op zij die dat niet kunnen." Als je kijkt naar de kwaliteit van het onderwijs, waar Nederland al jaren op de ranglijst zakt en de basisvaardigheden steeds verder achteruit hollen, is het ook niet verwonderlijk dat ouders die dat kunnen betalen, bijles voor hun kind regelen.

Inmiddels heeft een kwart van de kinderen bijles en is het aantal bijlesinstituten verdrievoudigd de afgelopen tien jaar. "Dit is ook niet het probleem van individuele ouders", zegt Moorman. "We hebben een collectief probleem."

Ongelijkheid

De bijlescultuur draagt bij aan meer kansenongelijkheid, maar er zijn eigenlijk een aantal factoren die ervoor zorgen dat kinderen in minder welvarende wijken steeds meer op achterstand komen te staan.

Het lerarentekort is bijvoorbeeld het grootst op scholen in deze wijken. "Nergens ter wereld zijn er zo veel kwaliteitsverschillen tussen scholen als in Nederland", zegt Moorman. Ironisch genoeg zijn het vaak niet de kinderen van deze scholen die bijles kunnen betalen, waardoor de ongelijkheid zich opstapelt.

8,6 miljard euro

Het kabinet stelde vorige jaar 8,6 miljard euro beschikbaar om de achterstanden die opgelopen zijn in de coronatijd, te herstellen. Volgens Moorman is dit incidentele geld geen oplossing om de grote verschillen in onderwijskwaliteit structureel aan te pakken.

Moorman heeft veel ideeën hoe de problemen in het onderwijs en de daaruit voortvloeiende ongelijkheid in de samenleving, moet worden aangepakt. Ze werkte onder andere mee in de tv-serie Klassen en schreef het boek Rood in Wassenaar.

Vroeg selecteren

Bij Spraakmakers benadrukt ze onder meer dat we in Nederland extreem vroeg selecteren, waardoor soms kinderen van zes jaar al bijles krijgen. Volgens Moorman moet de prestatiedruk omlaag en ze vindt dat kinderen langer de tijd mogen krijgen om zich te ontwikkelen.

Kwaliteit leraren

Daarnaast moet de kwaliteit van onze leraren omhoog. "Ik ben een pleitbezorger van een Rijksopleiding voor leraren." Moorman noemt het bovendien vreemd dat de opleiding tot militair in Nederland gratis is, maar dat van leraar niet terwijl ook zij ontzettend belangrijk maatschappelijk werk doen.

Volgens Moorman is het een beroep dat veel waardering verdient omdat de nieuwe generatie ermee wordt opgeleid. Daarom moeten de eisen voor de lerarenopleiding omhoog. Dit in combinatie met een verhoging van het lerarensalaris zal het aanzien en de status van het vak doen stijgen, net als in Finland is gebeurd, denkt ze.

Tot slot moeten de beste leraren voor de klas op plekken waar dit het aller hardste nodig is om het verschil in kansengelijkheid te verkleinen. Want gebeurd het tegendeel. "Deze kinderen hebben het meeste nodig en krijgen het minste."