Vrouwtjesdieren niet het zwakke geslacht: leve het matriarchaat!
- Nieuws
- Vrouwtjesdieren niet het zwakke geslacht: leve het matriarchaat!
Op internationale vrouwendag werpen we ook een blik op de dierenwereld! Want dat de natuurwereld vanaf het begin werd gedomineerd door mannen heeft haar weerslag gehad op hoe ernaar vrouwtjesdieren werd gekeken. Biologen en zoölogen zagen het vrouwtje als de moeder, de zorgende, het zwakke geslacht. Maar dat is natuurlijk onterecht, vertelt Emeritus bioloog Charlotte Vermeulen in Vroege Vogels.
Door een recente wetenschappelijke revolutie weten we intussen dat het beeld niet klopt dat vrouwtjesdieren altijd het zwakke geslacht zijn. Over deze verandering gaat het boek Bitch, Een revolutionair handboek over sekse, evolutie en het vrouwtjesdier, door zoöloog Lucy Cook.
Bitch
In haar boek beschrijft Lucy Cooke vele opmerkelijke vrouwtjesdieren en de wetenschappers die hen bestuderen. Van de moordzuchtige stokstaartjes die geleid worden door een vrouw tot de pseudopenisdragende vrouwtjeshyena's, van lesbische albatrossen tot de orka vrouwtjes die in de overgang komen. In haar boek rekent Lucy Cooke voorgoed af met de achterhaalde binaire ideeën over lichamen, hersenen, biologie en gedrag.
Leve het matriarchaat
Emeritus bioloog Charlotte Vermeulen werkte meer dan 30 jaar als huisbioloog voor ARTIS en deed onderzoek naar seksueel divers gedrag in de natuur. Zij las het boek en zag bovendien gedurende haar carrière tal van voorbeelden van vrouwelijk leiderschap.
Vermeulen: "Je ziet dat een kudde olifanten is opgebouwd met een vrouwtje, de leider, die samenleeft met andere vrouwtjes, bijvoorbeeld haar dochters. Vrouwtjesolifanten kunnen hun hele leven jongen krijgen. In tegenstelling tot orka's, die hebben ook een matriarchale samenlevingsvorm maar daar gaat de vrouw in de overgang. Dat komt omdat haar zonen hun hele leven bij hun moeder blijven. En om inteelt te voorkomen geraakt de vrouw in de overgang."
Ouderwetse gedachten
"We zien wat we denken dat we zien", aldus Vermeulen. "En dat beeld is gekleurd. Als man kijk je anders dan als vrouw bijvoorbeeld. Dus het is aan de biologen om eerst je eigen denken op te rekken voordat je goed kunt zien hoe rijk, divers en wonderlijk natuur is. Dat de natuur enorm seksueel divers is. En het is goed om terug te kijken naar hoe men vroeger, en misschien ook nog nu met een dominante heteronormatieve, cisgenderbril en naar natuur kijken. Want hoe geëmancipeerd en seksueel bevrijd is de wetenschap van de biologie eigenlijk?"
Vroege Vogels: iedere zondagochtend van 07.00 tot 10.00 uur.
Vroege Vogels is hét programma over natuur en milieu. Op zondagochtend te beluisteren op NPO Radio 1 en vrijdagavond te zien op NPO 2. Like Vroege Vogels op Facebook of volg het programma op Twitter of Instagram.
Gerelateerd
