Leraren waarschuwen formatie voor ramp in onderwijs: 'Het is tijd voor structurele investeringen'

Volgens basisschoolleraar Thijs Roovers is het nog niet duidelijk hoe groot het probleem werkelijk is. "De tekorten waar we het over hebben zijn schrijnend, maar dat zijn ze nog niet eens allemaal. De basisscholen zijn al heel lang problemen aan het oplossen met ander personeel. Dus er staan al best wel veel klassenassistenten, onbevoegde mensen voor de klas. Dan vang je een klas wel op, maar aan echt goed onderwijs geven kom je niet toe."

Ook in het voortgezet onderwijs ziet Kim van Strien die lapmiddelen. "Er worden heel vaak onbevoegden voor de klas gezet, dat zijn bijvoorbeeld leraren die nog in opleiding zijn of die helemaal geen bevoegdheid hebben. Je hebt normaal een diploma nodig om voor de klas te mogen staan. Maar wij krijgen heel veel studenten binnen die dan maar voor de klas worden gezet omdat er simpelweg echt niemand te krijgen is."

Problemen in onderwijs zijn niet van kinderen alleen

Veel mensen zien de tekorten als een probleem van het onderwijs en voor de kinderen, maar volgens Roovers gaat het veel verder dan dat. "Je moet het echt als een maatschappelijk probleem zien niet als een probleem van deze kinderen alleen. Wat je ziet is dat veel kinderen onder geadviseerd worden en eigenlijk niet op het niveau presteren wat ze wel zouden kunnen."

Roovers: "Dat gaat ons als maatschappij heel veel geld kosten. Er zullen een flink aantal van dit soort kinderen afglijden en dat gaat kosten met zich meebrengen. We hebben straks niet genoeg mensen om onze maatschappij draaiende te houden en de alternatieven worden daardoor aantrekkelijker. Met alternatieven bedoel ik dat als je in een kansarme wijk woont en je ziet dat je aan de ene kant keihard aan het werk bent, maar niet verder komt en aan de andere kant zie je dat er dingen gebeuren die eigenlijk niet zouden moeten waardoor mensen wel succesvol zijn. Dan is die keuze makkelijk te maken"

Een steeds groter wordende ramp

Op de vraag waarom hier niet genoeg aandacht voor is wijst Roovers naar de beleidsmakers "Weet je wat nou het schrijnende is, dit zijn niet de kinderen van onze beleidsmakers. Er zijn gezinnen genoeg die het moeilijk genoeg hebben om hun hoofd boven water te houden, die echt in de problemen zitten. Je moet kijken naar die kinderen en dat zijn niet de ouders die aan de bel trekken. Ik zit er juist ook voor die ouders die dat niet kunnen."

Roovers: "Als je de cijfers er op na slaat hebben we zo'n 1000 voltijd banen te kort in het onderwijs, dat groeit nog door naar 5000. Doe dat even maal 25 á 30 kinderen en dan weet je ongeveer hoe groot de ramp gaat worden waar we tegenaan gaan lopen."

Structurele investeringen

Maar: wat moet er nou precies veranderen? Allereerst moeten er structurele investeringen komen stelt Van Strien "Het moet structureel, want de problemen zijn ook structureel. Het probleem gaat veel verder dan een paar jaar, het gaat over dertig jaar. Want die kinderen die nu bij Thijs in de klas zitten moeten straks ook bij mij in de klas kunnen komen en die moeten dan ook nog steeds een leraar voor de klas hebben. Het gaat over een hele generatie kinderen, de toekomst van ons land waar we nu mee sollen."

Gewezen op de 8,5 miljard die Minister Slob heeft vrijgemaakt voor het Nationaal Programma Onderwijs om de achterstanden van corona weg te werken reageert Van Strien fel. "Heel leuk dat Arie dat bedacht heeft, hij bedenkt wel vaker dingen. Maar dat geeft wel aan hoe groot de kloof is tussen zijn beleving en die van ons. Hartstikke leuk 8,5 miljard. Maar dat moet dus in twee jaar opgemaakt worden en scholen zijn nu nog steeds heel hard op zoek naar personeel, dus er zijn helemaal geen mensen om mee aan de slag te gaan voor die 8,5 miljard. Leuk minister Slob, maar daar kunnen we dus niks mee."

Roovers begrijpt de frustratie "Hij geeft een waterpistool om een bosbrand mee te blussen. Het is incidenteel. Je kan het dus niet gebruiken voor het werven van nieuw personeel wat je langer kan behouden. Want het is voor twee jaar, wat doe je na die twee jaar? De minister had die 8,5 miljard nog even vast moeten houden en moeten zeggen ik ga voor jullie aan de slag om dit structureel te maken."

Eind aan loonkloof

Volgens Van Strien is de loonkloof ook iets waar direct korte metten mee gemaakt moet worden. Van Strien is docent Frans en verdient niet alleen meer dan basisschoolleraar Roovers, maar ook dan haar moeder "Mijn moeder werkt dus al 40 jaar in het basisonderwijs dus we hebben het vaak over het onderwijs. Als we het dan hebben over salaris dan geneer ik me altijd een beetje want ik verdien gewoon 400 a 500 euro meer dan mijn moeder die al 40 jaar voor de klas staat."

Roovers snapt wel waarom dat nog niet opgelost is, het is namelijk heel duur, maar blijft er toch op hameren "De prijs voor het niet hebben van goed onderwijs is vele malen hoger dan de investeringen die er nu gevraagd worden. Die loonkloof is daar een heel goed voorbeeld van. We weten dat het oneerlijk is en ja het kost geld, maar als we niks doen wordt het alleen maar duurder."

Onderwijs op formatietafel

Van Strien kijkt vol hoop naar de formatie en dan vooral naar onderwijspartij D66: "Mevrouw Kaag alstublieft als u luistert: ik hoop dat u vol blijft houden voor het onderwijs." en ook Roovers heeft een laatste boodschap: "Ik wil ook nog wel meegeven aan de formatietafel dat als ze dit niet bovenop hun stapel leggen ze ook gewoon weer acties kunnen verwachten." Van Strien vult aan, "dan wordt het een hete herfst"