Stef Bos: De wijsheid krijgt in ons land weinig kans

‘Ik woon niet waar ik ben geboren’, zingt hij aan het begin van zijn voorstelling ‘Wereldwijd’. Veenendaal heeft hij al lang achter zich gelaten. Tegenwoordig woont hij de helft van de tijd in België en de andere helft van de tijd in Zuid-Afrika. Naast zijn huis staat een oude varkensschuur waarin talloze voorwerpen en muziekinstrumenten staan; een vleugel, gitaren, Afrikaanse klankschalen. Het is een wirwar van spullen en het doet er gezellig rommelig aan. “Eigenlijk zou die studio ‘Malle-Pietje-Studio’ moeten heten”, zegt Bos.

Geïnspireerd door zijn voorstelling ‘Wereldwijd’, waarin hij aan de hand van oude brieven aan zijn moeder de toeschouwers meeneemt op een muzikale wereldreis, lopen we langs verschillende voorwerpen in zijn studio die een verhaal vertellen. Bijvoorbeeld een LP-hoes van de plaat ‘Dag en Nacht’ van Ramses Shaffy. “De manier waarop ik nu soms een nummer zing op het podium, had ik zonder Ramses nooit gedaan.”

Of de boekenkast met daarin boeken over zijn tweede thuisland Zuid-Afrika. Het land dreigt naar de rand van de afgrond te gaan. De laatste weken was het nog volop in het nieuws door president Zuma die een aantal belangrijke ministers ontsloeg en door de moord op een Nederlandse boer. Toch wil hij het niet alleen maar negatief bekijken. Het is het vaderland van zijn kinderen en Zuid-Afrikaanse vrouw. Hij gaat ermee om met een gevoel zoals zijn moeder naar de werkelijkheid keek: “Pessimisme is het kijken naar de werkelijkheid op een te korte termijn. Dus als je lang genoeg vooruitkijkt komt alles goed.”

Het gaat tijdens ons gesprek vaak over zijn moeder. In z’n puberteit lag ze als een ‘zorgende schaduw’ over hem heen. “Dan ging ik in Antwerpen naar school en zei ze: ‘Zorg je wel goed voor jezelf?’ En dan stopte ze stiekem een stuk kaas in m’n tas die ik vervolgens twee weken later pas tegenkwam, dus je kunt je voorstellen hoe die kaas er aan toe was.”
Hij gebruikt zijn moeder in zijn voorstelling als metafoor voor optimisme. “Wij missen wijsheid in ons land. En ík heb dat nog niet, maar ik kan het wel gaan halen bij de generatie voor ons. De wijsheid krijgt weinig kans. Wijsheid heeft tijd nodig en stilte. Ik denk dat er nog heel veel wijsheid rondloopt, maar het past niet in deze tijd om die aan het woord te laten, want dat scoort niet genoeg.”

‘Een gouden plaat inspireert mij niet’

Wat opvalt is dat in zijn studio geen enkele prijs of gouden plaat staat uitgestald. In plaats daarvan hangen er aan de muur schilderijen en bijbelplaten. “Dat inspireert mij, een gouden plaat inspireert mij niet.” Het is Stef Bos ten voeten uit. De stoel achter het bureau in de werkkamer boven de studio staat zo dat hij zijn blik werpt op de tuin en de boekenkast. Achter hem liggen de gouden platen onder het stof opgestapeld. “Tuurlijk is het te gek om enorm gewaardeerd te worden, maar bij veel mensen is het een soort compensatie omdat ze zich in het diepst van zichzelf niet waarderen.”