Achtergrond
KRO-NCRV

'Binnenhofs' - Het opmerkelijke taalgebruik in De Tweede Kamer

foto: De Taalstaatfoto: De Taalstaat
  1. Nieuwschevron right
  2. 'Binnenhofs' - Het opmerkelijke taalgebruik in De Tweede Kamer

Boven de markt hangen. Cappuccinomodel. Downplayen. Het zijn termen die we politici door de jaren heen hebben horen gebruiken. Communicatie en taal zijn uiteraard zeer belangrijk in de politiek. Politici hebben een eigen manier van communiceren. Siemon Reker, oud-hoogleraar taal en cultuur, noemt het 'Binnenhofs'.

In zijn onlangs verschenen boek Dat gezegd hebbend heeft hij een zeer uitgebreide verzameling gemaakt van de meest opmerkelijke uitspraken, woorden en commentaren in de politiek. Reker was zaterdag te gast in De Taalstaat.

Waar zijn fascinatie voor de taal van politici vandaan komt? Het begon bij Rutte. Reker: "Op de een of andere manier komt politieke taal steeds op je af. En het doet iets met je: of je ergert je eraan of je herkent het. Over Rutte dacht ik: wat spreekt die meneer bijzonder. Zijn taalgebruik, zijn Engels, en ook zijn Nederlands. Ik vond dat intrigerend."

Met Frits Spits besprak Siemon Reker in De Taalstaat een aantal voorbeelden van opmerkelijke uitspraken die ook in zijn boek staan.

Rutte: 'Bèstuderen'

Reker: "Bij Rutte is het heel veel. Maar over wat hij hier zegt struikel ik élke keer weer. Hij zegt niet wat iedere Nederland zegt: 'bestuderen’. Maar: ‘bèstuderen’. Ik begrijp het niet! Wie in Nederland zegt verder bèstuderen? Die 'è' is buitengewoon raar."

Marijnissen: ‘Even dimmen, even dimmen’

Dat zei Jan Marijnissen in oktober 1997 tegen toenmalig waarnemend Kamervoorzitter Frans Weisglas, van wie hij niet mocht interrumperen. De voorzitter vroeg Marijnissen om de woorden terug te nemen, waarop hij reageerde: "dat ben ik absoluut niet van plan".

"Ik denk dat de voorzitter het woord niet zo leuk vond, een beetje plat", zegt Reker. "Tegenwoordig is het zo gewoon als het maar kan zijn. Toen was het opwinding."

In 2009 kwam Marijnissen vanwege zijn taalgebruik opnieuw in opspraak, toen hij in de Tweede Kamer minister Bert Koenders voor 'flapdrol' uitmaakte.

Wilders: ‘Nepparlement’

Dit werd Wilders kwalijk genomen. Kamerlid Alexander Pechtold reageerde verontwaardigd, en vroeg zich af "waar Wilders het lef vandaan haalt om tegen andere Kamerleden te zeggen dat ze de bevolking niet vertegenwoordigen". PvdA Kamerlid Jan Vos vond dat dat Wilders met zijn uitspraak kenmerken toonde van "fascistoïde leiderschap"

Waar kwam die felle reactie vandaan? Reker: "Eigenlijk zit het natuurlijk in het woord: nepparlement. Maar hij heeft het woord vaker gebruikt, maar dan in de richting van Europa, en toen ging niemand eroverheen met de boodschap: dit kan helemaal niet. Ik neem aan dat de woede hier was omdat het eigen parlement werd aangevallen. En het woord 'nep' is gewoon een negatief woord."

Win het boek!

We geven vijf exemplaren van Dat gezegd hebbend weg! Wil je kans maken? Mail dan je antwoord op de volgende vraag naartaalstaat@kro-ncrv.nl:

Welke politicus introduceerde het woord 'biechtstoelprocedure'?

Ster advertentie
Ster advertentie