‘Juist wat we nu nodig hebben is meer verbinding en minder polarisatie’

Akerboom hanteert hoofddoekjesverbod

Van Os was vandaag te gast in De Ochtend op NPO Radio 1 en reageerde op het nieuws dat korpschef Erik Akerboom blijft bij een hoofddoekjesverbod bij de Nationale Politie. Akerboom is geschrokken van de heftige reacties op het voorstel van de Amsterdamse politiechef Aalbersberg om hoofddoekjes toe te laten. Van Os vindt het jammer dat zo’n Amsterdams initiatief politiek niet haalbaar blijkt. “Voor de politiek is het heel erg lastig om nu te zeggen ‘we willen verbinding zoeken’, omdat je weet dat je politieke punten kunt scoren als je juist de polarisatie opzoekt.

Kijk hier naar het eerste deel van het gesprek met Jim van Os

Moeilijk om een gezamenlijk standpunt te vinden bij formatie

Dat is ook iets wat je volgens Van Os nu ziet bij de formatie. “De politiek begeeft zich bij wetgeving steeds meer op hele persoonlijke gebieden, zoals euthanasie.” Dat zijn zaken die heel moeilijk in wetgeving te pakken zijn. Zodra je je daar begeeft, wordt het volgens Van Os moeilijk om een gezamenlijk standpunt te vinden.

Radicale verandering nodig binnen de GGZ

Vanaf volgende week is Van Os medisch manager van de divisie hersenen bij het UMC Utrecht, daar hoopt hij te zorgen voor een radicale verandering binnen de geestelijke gezondheidszorg. “De komende tien jaar gaan denk ik bepalend zijn over hoe het er uiteindelijk uit gaat zien.”

Van Os denkt vooral dat we van veel etiketten en labels af moeten, zo is hij al jaren bezig om te proberen de term Schizofrenie uit te bannen. “Er is niks tegen om psychisch lijden te duiden met een woord, maar de vraag is of het niet een beetje uit de hand is gelopen met 400 verschillende diagnosen.”

Kijk hier naar het tweede deel van het gesprek met Jim van Os

25% van de Nederlands heeft psychische problemen

Als je in de praktijk kijkt dan blijkt dat 25% van de Nederlanders voldoet aan een van deze diagnoses. Je kunt je volgens Van Os afvragen of het nuttig is om een instrument te hebben en te hanteren die zegt dat 25% van de populatie op elk moment ziek is. Ook lastig omdat de GGZ maar capaciteit heeft voor 5% van de bevolking. “Je moet dus ook iets hebben waar mensen heel laagdrempelig en gratis bij kunnen, vooral voor de psychische aandoeningen die niet zo ernstig zijn.”

Groot probleem in GGZ los je op met online communities

Zo heb je bijvoorbeeld de site Proud2bme, waar heel veel jonge meisjes bij elkaar komen om te praten over mode, maar ook over eten en diëten en dat het uit de hand kan lopen. Die gesprekken worden begeleid door psychologen. Volgens Van Os heb je al een heel groot probleem in de GGZ opgelost als er in Nederland een stuk of tien van dat soort online communities zouden zijn. "Die dan heel goed zijn uitgerust, waarbij mensen met niet ernstige klachten zoals angst of depressie terecht kunnen."

Veel grote GGZ organisaties zijn al bezig zichzelf opnieuw uit te vinden, in de wijk, dichtbij de mensen. Die verbinding en samenwerking dat is ook de reden waarom Van Os naar Utrecht gaat. “Het UMC Utrecht heeft altijd gezegd dat we de innovatieve kracht van zo’n GGZ organisatie moeten kunnen toepassen op de hele samenleving.” Van Os hoopt in gesprek te kunnen gaan met de gemeenten, de huisartsen, de wetenschappers en zorgverzekeraars. Samen kun je dan volgens Van Os fundamentele vragen stellen, bijvoorbeeld of de ruim 6 miljard die aan de GGZ wordt uitgegeven, wel goed wordt besteed.