'Van al dat gestamp krijgt de T-Rex zere poten'

"Van veel dinosaurussen hebben we maar een paar botten, niet eens een compleet skelet. En alle weke delen zoals de ingewanden, de spieren, huid en de hoeveelheid vet zijn veelal vergaan", vertelt Van Gelder. Het is aan kunstenaars, zogenoemde 'paleo-artiesten', om daar dan wat van te maken in een tekening of 3D-beeld.

Moeilijk om beeld te vormen

Schulp beaamt dat het moeilijk kan zijn om een helder plaatje te vormen op basis van een hoop botten: "Als een dier dood gaat en bedolven raakt onder dikke lagen gesteente, blijft er maar een platgereden restje over."

De paleontoloog noemt als voorbeeld de Iguanodon. Jarenlang werd gedacht dat die dino een horentje op zijn hoofd had, en zo werd 'ie dan ook afgebeeld. Later bleek die hoorn eigenlijk aan de klauw van de Iguanodon vast te moeten zitten.

Het bepalen van de huid van een dino is helemaal lastig. Maar heel af en toe wordt er een afdruk van huidcontouren of veerafdrukken gevonden.

Gebrul en gestamp

Als paleontoloog Anne Schulp het geluid van een brullende, stampende Tyrannosaurus Rex in de film Jurassic Park (1993) hoort kan hij zich niet inhouden: "Och, och, hier gaat van alles mis."

Het gestamp noemt hij niet realistisch. "Daarmee verlies je ontzettend veel energie en je krijgt er zere poten van." Het gebrul is volgens Schulp gebaseerd op het gejengel van kleine poedeltjes. "Ze hebben dat geluid vertraagd en er geluidseffecten aan toegevoegd."

Het blijft volgens de paleontoloog lastig om wat zinnigs te zeggen over het geluid van dino’s. Maar waar wel meer over bekend is, is de Parasaurolophus. Die dino had een kam bovenop het hoofd, met daarin een aantal luchtbuizen. In feite is dat een soort trombone. Je kunt de binnenkant van die kam nabouwen met pvc-buizen, vandaar dat er een redelijk idee is hoe dat klinkt (als een scheepshoorn).

Volgens Schulp moeten we er rekening mee houden dat dino’s misschien wel veel meer klonken als krassende kraaien of koerende duiven in plaats van brullende monsters. Op basis van stambomen zijn de dino’s van vroeger gelinkt aan de vogels van nu.