Den Helder gebombardeerd
- Nieuws
- Den Helder gebombardeerd
Als je aan bombardementen denkt in de Tweede Wereldoorlog dan denk je in eerste instantie aan Rotterdam. Moet je nog een paar steden noemen dan kom je op Den Haag, Nijmegen, Eindhoven, Amsterdam-Noord of Breskens. Maar opvallend genoeg wordt vrijwel nooit de naam Den Helder genoemd.
Terwijl deze Noord-Hollandse marinestad de meeste luchtaanvallen van heel Nederland te verduren heeft gekregen. Meer dan 150 keer werd de stad gebombardeerd, met bijna tweehonderd doden en nog veel meer zwaargewonden.
Gerard Leenders maakte met stemmen van ooggetuigen de radiodocu Bommen op Den Helder.
Het Spoor Terug: Bommen op Den Helder
De Spoorstraat in Den Helder na bombardement. Bron: Atlantikwall Centrum
Den Helder voor de oorlog
Bij het uitbreken van de oorlog had Den Helder bijna 38.000 inwoners en was het een levendige marinestad. In de stad en omgeving stonden van oudsher een aantal militaire forten met een militaire functie. Geen wonder dat bij het uitbreken van de oorlog de Duitsers de havenstad bestookten met bommen uit Messerschmitt’s en kogels uit Stuka’s.
Vergissingsbombardement
Vooral het onverwachte Duitse ‘vergissingsbombardement’ van 14 mei 1940 – Nederland had net een paar uur daarvoor gecapituleerd – maakte op de ooggetuigen van toen grote indruk:
En toen hoorde ik voor het eerst dat meest sinister, meest satanische geluid dat de schepping ooit gekend heeft: het gieren van neerkomende bommen.
Dit schreef Anthony van Kampen, journalist bij De Helderse Courant, over het bombardement.
Bommen, bommen, bommen
Na de capitulatie werd Den Helder ingenomen door de Duitse marine. Een paar weken later, op 24 juni, werd het Duitse marinebolwerk doelwit van Engelse Lancaster-bommenwerpers. 'Het grote bombardement', heet het nog steeds bij de oudere inwoners van Den Helder.
De hele oorlog door bleven de bommen vallen.
Vele inwoners ontvluchten de stad naar omliggende dorpen. Naar Anna Pauwlona, naar ’t Zand, naar Wieringerwerf, Schagen, maar ook verder, naar familie of kennissen in de Wormer, Egmond of Amsterdam. Velen zouden daar de hele oorlogstijd blijven wonen. Sommigen betrokken een woning van bordkarton of maakten in oude kippenstallen -‘kippenboeten’, zoals de Noord-Hollander zegt – een provisorische woning.
Havenplein van Den Helder na bombardement. Bron: Atlantikwall Centrum
De Atlantikwall
Wanneer Hitler in 1942 zijn plan voor een Atlantikwall concretiseert -een megalomaan plan om de hele Atlantische kust te verdedigen tegen een mogelijke geallieerde invasie- krijgt ook Den Helder te maken met de bouw van tientallen betonnen bunkers, kanonnen en kilometerslang prikkeldraad.
De wijk de Ouwe Helder werd met de grond gelijkgemaakt om vrij schootsveld te krijgen, de bewoners werden geëvacueerd. Den Helder werd een sperrgebiet: alleen degenen die nog in Den Helder werkzaam waren mochten de stad betreden. En de bewoners die bleven, leefden in angst voor de geallieerde bommen en granaten.
Meer OVT?
OVT is een historisch radioprogramma met actueel nieuws over geschiedenis, columns en documentaires. OVT wordt wekelijks uitgezonden om zondagochtend van 10.00 tot 12.00 uur. Volg OVT op Facebook en Twitter.
Gerelateerd
