Cultuur & Media

De redder van het Bildts (en de Bildtse aardappel)

foto: VPRO - Beri Shalmashifoto: VPRO - Beri Shalmashi

Nieuws
De redder van het Bildts (en de Bildtse aardappel)

Hoofdredacteur Gerard de Jong van de Bildtse Post strijdt voor het behoud van de Friese minderheidstaal het Bildts. Geen gemakkelijke opgave, want de Friese gemeente hield bij de laatste gemeentelijke herindeling na 500 jaar op te bestaan… Zijn niet-aflatende strijd voor deze taal is het onderwerp van de radiodocumentaire De Redder van het Bildts, die zondagavond wordt uitgezonden. Naar aanleiding hiervan vroeg NPO Radio 1 hem naar zijn (taal)tips voor Leeuwarden Culturele Hoofdstad 2018.

Als een gemeentelijke herindeling de streektaal het Bildts bedreigt, komt journalist Gerard de Jong in actie. Na de dood van zijn opa, hoofdredacteur van de Bildtse Post, heeft hij zich immers voorgenomen om goed voor de taal te zorgen. Gerard reist af naar Baskenland, waar hij andere strijders voor minderheidstalen ontmoet. Terug in Noordwest Friesland slaat de twijfel echter toe. Zitten de 6000 Bilkerts wel op Gerards enthousiasme te wachten? Je hoort het in de RadioDoc: De Redder van het Bildts van Maartje Duin.

In het radioprogramma Spijkers met Koppen spraken 'Bilkert' De Jong en regisseur Maartje Duin al eerder over De redder van het Bildts:

Lân van Taal

De online redactie van NPO Radio 1 vroeg Gerard naar welke voorstellingen en activiteiten hij specifiek uitkijkt. Daaruit blijkt niet alleen zijn liefde voor de taal, maar ook die voor de aardappel: "Voor mij steekt Lân fan Taal er bovenuit. Bij de karakteristieke Oldehove-toren in Leeuwarden is een speciaal 'taalpaviljoen' gebouwd. Van april tot en met oktober staat hier elke week een taal centraal. Van Vietnamees tot Friulisch, van Baskisch tot Bildts, mijn eigen kleine taal. Fryslân kan zich juist onderscheiden door een podium te bieden aan allerlei (minderheids-)talen."

Mis vooral de Bildtse Aardappelweken niet!
Gerard de Jong, de Redder van het Bildts

'Potatoes go Wild'

Leuke tips voor andere bezoekers heeft Gerard ook: "Mis vooral de Bildtse Aardappelweken niet! 'Potatoes go Wild' is onderdeel van het hoofdprogramma, en is op het Bildt – de aardappelschuur van de wereld – ontstaan. De 'irpel', het grootste Bildtse exportproduct, wordt hierbij verbonden met kunst, educatie en brengt mensen samen."

Het Bildts en de Bilkerts

Natuurlijk is er tijdens Leeuwarden Culturele Hoofdstad ook extra aandacht voor het Bildts en zijn strijd voor het behoud ervan: "De Bildtse taal zal geregeld in de schijnwerpers staan, niet alleen in het taalpaviljoen, maar ook met werk van Bildtse kunstenaars en een speciaal boek ('Mooie Plaatsys') over Bilkerts en hun identiteit. Ik hoop dat zelf vooral te kunnen ondersteunen en te kunnen inspireren; dat doet het andersom weer voor mij en de andere Bilkerts."