'Hoe meer aandacht voor ebola, hoe meer het politieke spel wordt ondersteund'

Het land ging snel richting de afgrond

Cultureel antropoloog Ginny Mooy woonde en werkte jarenlang in Sierra Leone, het straatarme land in West-Afrika. Toen het verwoestende ebolavirus daar uitbrak en zich in hoog tempo door Liberia, Guinea en Sierra Leone verspreidde, luidde Ginny de noodklok. Westerse regeringen en internationale organisaties hadden de omvang van de crisis nog niet op hun radar, maar Ginny, met haar familie, vrienden en vele contacten ter plekke, wist dat de crisis niet te overzien was. Sierra Leoonse artsen en verpleegkundigen raakten massaal besmet. De gezondheidszorg in Sierra Leone stond op het punt te bezwijken onder de vele ziektegevallen en het land ging snel richting de afgrond.

Op iedere plek waar ze maar kon, vroeg Ginny aandacht voor de uitbraak van het ebolavirus. In tv-programma's en ook in De Nieuws BV. Door haar uitstekende kennis van de Sierra Leoonse cultuur en gebruiken, wist ze waarom ebola zich snel kon verspreiden. Zo is het heel normaal voor Sierra Leoners om een overleden familielid te knuffelen en ernaast te slapen. Maar iemand die aan ebola is overleden, is ontzettend besmettelijk. Ook moest dringend iets gebeuren aan de hygiëne. De Sierra Leoners moesten bewust gemaakt worden van de gevaren.

De dodelijke ziekte indammen

Ginny zamelde geld in voor haar hulpstichting 'Kick Ebola' waarmee ze in Sierra Leone wilde helpen om de dodelijke ziekte in te dammen. In het najaar van 2014 reisde ze af naar het land. Al op de luchthaven waar ze arriveerde, bleek dat er helemaal geen afdoende maatregelen waren genomen om verspreiding van het virus te voorkomen: "Ik had verwacht dat er een soort laboratoriumsituatie ontstaan was. Maar het was precies dezelfde luchthaven als altijd." Er was een pompje en een tabletje zeep waarmee mensen hun handen konden wassen, waardoor iedereen met dezelfde zeep zijn handen waste. "Geen haan die ernaar kraait. Want er kwam geen journalisten, die waren bang voor ebola", aldus Mooy.

Voedselvoorraden op de zwarte markt

image path="images/2018/09/11_270edee80c_Ginny---Waterloo.jpeg" caption="Ginny in een buitenwijk van Freetown, de hoofdstad van Sierra Leone. Hier werden mensen in quarantaine gehouden zonder eten en drinken. Toen ze vanwege de honger ontsnapten, verspreidde ebola zich razendsnel."}

Ginny Mooy vreesde dat dit exemplarisch zou zijn voor de manier waarop de hulpverlening in Sierra Leone zou zijn geregeld. Ze vertelt hoe zij met haar stichting probeer er het beste van te maken. "We hebben heel veel hygiënische artikelen uitgedeeld, voedselhulp gegeven, klinieken met krakkemikkige voertuigen voorzien van hygiënische middelen, en meer van dat soort dingen." Ze zag hoe complete dorpen en wijken in quarantaine werden gehouden. Maar de beloofde voedselhulp, die verzorgd zou worden door het Wereldvoedselprogramma van de Verenigde Naties, bleef uit. Door corruptie verdwenen voorraden naar de zwarte markt. Door honger en dorst gedreven, vertrokken Sierra Leoners uit de quarantainegebieden, waardoor ebola zich verder verspreidde.

"Er waren natuurlijk internationale klinieken opgezet, die deden hun werk goed. Maar als ik internet nodig had ging ik wel eens naar het duurste hotel in Freetown. Daar staat dan een hele rits met hele dure 4-wheel-drives van internationale hulpverleners die daar lekker zitten te keuvelen, aan het zwembad hangen, met hoertjes lopen; al dat soort dingen." De verontwaardiging daarover bij Mooy is nu, vier jaar later, nog even groot. "Jij staat daar in de modder en andere mensen komen daar feestvieren. Dat was walgelijk."

Gedesillusioneerd in Nederland

De maanden nadat Mooy gedesillusioneerd terugkwam in Nederland waren heel zwaar. "In eerste instantie heb ik nog geprobeerd de strijd voort te zetten. Maar ook in mijn eigen stichting liep het niet. Ik had zoiets van: alles wat ik doe om aandacht te besteden aan de Ebola-crisis maakt het alleen maar erger." Dat kwam, omdat het land er volgens Mooy op een bepaalde manier baat bij had dat de crisis voortduurde. Er kwam veel geld binnen, de hulporganisaties konden aan de bak. "Het was business", aldus Mooy. "Toen had ik zoiets van: ik ga geen seconde meer aandacht vragen voor ebola, want zodra dit wegebt en het niet meer in de media is, dan wordt dit opgelost. En dat bleek ook zo te gebeuren."

De vraag die open blijft, is wat nu de manier is om met ebola in Congo om te gaan. Daar zijn inmiddels honderden mensen overleden aan de ziekte, al lijkt de uitbraak enigszins onder controle. "Natuurlijk moeten mensen geholpen worden", aldus Mooy. "Het is een vreselijke ziekte. Maar weet wel: hoe meer aandacht, hoe meer je het politieke spelletje ondersteunt." Volgens Mooy is het belangrijk om geld te geven, maar dan wel aan de juiste partijen. "Wees je heel bewust aan wie je het overmaakt." Mooy noemt de medische instellingen, die in de klinieken werken, als een partij die goed werk doen. "Ik zou zeggen: als ik geld zou doneren, zou ik het hun geven", aldus Mooy.

Meer van De Nieuws BV?

Volg ons op Facebook en Twitter