Wetenschap 2020: Zo verstrengeld is de menselijke stamboom
- Nieuws
- Wetenschap 2020: Zo verstrengeld is de menselijke stamboom
Op de laatste dagen van het jaar blikken we terug op een aantal wetenschappelijke hoogtepunten van het afgelopen jaar. Vandaag: Verschillende groepen Afrikaanse voorouders deden het waarschijnlijk veel vaker met elkaar dan we tot dusver dachten. Onze stamboom is veel dus veel meer verstrengeld dan tot nu toe bekend was. Dat blijkt uit een analyse van DNA van mensen uit verschillende delen van de wereld.
Wetenschappers analyseerden voor hun studie het DNA van 929 mensen uit 54 verschillende populaties uit de hele wereld, van Europa tot Azië, en van van het Midden-Oosten tot Australië. Daaruit bleek dat er veel meer contact moet zijn geweest tussen de verschillende vroegere volkeren in Afrika dan wetenschappers tot nu toe dachten.
Wirwar van takken en wortels
Lang heeft het idee bestaan dat de menselijke stamboom zich langzaam uitsplitste in verschillende volkeren en soorten, maar blijkbaar kwamen die elkaar ook weer regelmatig tegen. Onze familiestamboom lijkt dus meer op een wirwar van verstrengelde takken en wortels dan op een stam die langzaam overgaat in verschillende takken.
Ook de migratie uit Afrika - waar de afgelopen paar honderdduizend jaar meerdere golven van waren - lijkt niet een kwestie te zijn geweest van een volk dat zich in tweeën splitste en elkaar nooit meer zag. Waarschijnlijk was er een regelmatige uitwisseling van mensen tussen de verschillende stammen.
Eenzijdige focus
Dat dit niet eerder aan het licht kwam, heeft voor een deel te maken met het beschikbare DNA-materiaal. Tot voor kort hadden wetenschappers weinig beschikking over DNA van mensen van niet-Europese afkomst. Die eenzijdige focus op westerse mensen speelt trouwens in meer wetenschappen, waaronder de psychologie:
Uit de studie blijkt dat veel groepen over de hele wereld ongeveer dezelfde stukjes Neanderthaler-DNA hebben. Maar van de eveneens uitgestorven Denisova-mens hebben verschillende volkeren weer verschillende stukjes DNA aan boord. Waarschijnlijk hebben onze verre voorouders het ooit met een enkele groep Neanderthalers gedaan, maar in de loop van de millennia met verschillende Denisova.
De studie wijst erop dat er waarschijnlijk veel meer genetische variatie bestaat die we nog niet hebben ontdekt.
Dit artikel verscheen oorspronkelijk op 21 maart.
NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap
Dagelijks tussen 17.00 en 18.30 uur in Nieuws en Co
Iedere werkdag van 02.00 tot 04.00 uur in Focus
En wanneer je maar wil in podcast Focus Wetenschap
